Het officiële MedZine Blog

Jonge mannen met een genetisch verhoogd risico op schizofrenie die cannabis gebruiken hebben een dunnere cerebrale cortex dan cannabis gebruikende jongemannen zonder een verhoogd genetisch risico. Dat schrijven onderzoekers in JAMA Psychiatry. De bevinding werpt nieuw licht op de relatie tussen cannabisgebruik en schizofrenie. MedZine sprak dr. Matthijs Bossong, verbonden aan het UMC Utrecht Hersencentrum, voor een toelichting bij het onderzoek. 'Cannabis zou ook weleens een medicijn tegen psychose kunnen bevatten.'

Leon French en collega's voerden een onderzoek uit met in totaal 1574 deelnemers die tussen de 12 en 21 jaar oud waren. Van deze proefpersonen was informatie bekend over hun cannabisgebruik, over hun genetische risicoprofiel voor het ontwikkelen van schizofrenie en er was beeldvormend onderzoek van de hersenen bij hen verricht.

Jonge mannen
Uit het onderzoek kwam naar voren dat jongens met een hoog genetisch risico op schizofrenie die tijdens de adolescentie cannabis gebruikten een dunnere cerebrale cortex hadden dan jongens die cannabis gebruikten en geen verhoogd genetisch risico op schizofrenie hadden. De onderzoekers stellen dat dit bewijst dat cannabisgebruik de relatie tussen genetische kwetsbaarheid en schizofrenie beïnvloedt door voor een dunnere cerebrale cortex te zorgen. Dr. Matthijs Bossong is verbonden aan het UMC Utrecht Hersencentrum en las het onderzoek met interesse.

Sterke studie
'Ik vind dit wel een sterke studie', aldus Bossong. 'Onder meer omdat de patiëntendata uit drie verschillende cohorten zijn gehaald. Dat maakt het aannemelijker dat er werkelijk een effect is.' Bossong doet op dit moment zelf onderzoek naar de rol van het lichaamseigen (ook wel ‘endo’ genoemd) cannabinoïdsysteem bij schizofrenie. 'Ik onderzoek de invloed die het endocannabinoïdsysteem uitoefent via de controle van microglia. Microglia spelen een rol bij zowel de afweer als de ontwikkeling van de hersenen. Het zou wel eens kunnen zijn dat cannabisgebruik de microglia op een energievretende manier aan het werk zet, zodat er minder energie kan worden gebruikt voor een goede ontwikkeling van de cerebrale cortex.’ Volgens hem sluit deze hypothese goed aan op het nieuwe onderzoek. ‘Dat zou mooi passen in deze bevinding dat er een relatie is tussen cannabisgebruik en een dunnere cortex bij jongens met een hoog risicoprofiel voor schizofrenie.'
Bossong heeft ook met interesse gekeken naar de bevinding dat het effect van cannabis op de dikte van de cortex het grootst was in gebieden met een hoge cannabinoïd-1-receptorexpressie.

'Ik ben erg geïnteresseerd in de mogelijkheden van cannabidiol (CBD), een specifiek stofje binnen cannabis, als mogelijk antipsychoticum. De bevinding van deze onderzoekers zou erop kunnen wijzen dat er inderdaad een mogelijkheid bestaat om CBD in te zetten als antipsychoticum.'

Mooi scenario
'Het zou een mooi scenario zijn als het onderzoek naar schizofrenie en cannabis op termijn tot een goed medicijn voor schizofrenie leidt. Ik stel vaak dat cannabis een “good guy” en een “bad guy” bevat. Aan de ene kant bevat cannabis THC, wat waarschijnlijk (mede)verantwoordelijk is voor het hogere risico dat cannabisgebruikers lopen op het ontwikkelen van schizofrenie. Dit onderzoek laat zien hoe dat verband mogelijk ontstaat: de THC zou voor de dunnere hersenschors kunnen zorgen, wat het risico op schizofrenie weer verhoogt. Maar aan de andere kant bevat cannabis ook CBD,  een stof die weleens gunstige effecten zou kunnen hebben bij mensen die reeds schizofrenie-patiënt zijn. Een eerste klinische studie laat zien dat CBD even effectief is als huidige anti-psychotica en bovendien voor minder bijwerkingen zorgt.'

Bronnen: dr. Matthijs Bossong en JAMA Psychiatry. 2015;72(10):1002-1011

MedZine plaatst het nieuws in perspectief met interviews en reacties van experts op dat wat er in de medische wereld speelt.