Het officiële MedZine Blog

Niet-kleincellige longkanker (NSCLC) wordt vaak doelgericht behandeld door de epidermal growth factor receptor (EGFR) te targeten. Helaas is dit alleen effectief in slechts een klein deel van de patiënten. De tumor blijkt bij hen een 'escape route' te gebruiken om 'terug te vechten', namelijk die van tumor necrosis factor (TNF). Onderzoekers hebben recent in een muismodel aangetoond dat een combinatie van EGFR- en TNF-remmers, die beiden overigens al geregistreerd zijn voor gebruik bij kanker, effectief is bij deze subgroep met NSCLC en EGFR-mutatie.

Longkanker is een van de meest voorkomende kankersoorten, en de niet-kleincellige vorm (NSCLC) wordt verantwoordelijk geschat voor ca 85% van alle longkankers. Door de EGFR te blokkeren is de afgelopen jaren zeker vooruitgang geboekt, maar bij een deel van de patiënten is dit onvoldoende effectief omdat hun tumor een alternatieve pad voor groei zoekt via TNF en als het ware een soort van resistentie tegen EGFR ontwikkelt.

Al eerder vond de onderzoeksgroep een positief effect van de combinatie van EGFR/TNF-inhibitie op glioblastoom in een muismodel. Om deze reden onderzochten zij de geneesmiddelcombinatie in de huidige studie ook in NSCLC, in de subgroep met een EGFR-mutatie.

De onderzoekers zagen dat er een snelle toename van TNF zichtbaar werd na EGFR-inhibitie, hetgeen leidde tot een toename in TNF-transcriptie in een feedforward loop. Dit is de basis van de adaptieve respons waarmee de tumorcel kan overleven ondanks het stilleggen van de EGFR-signalen. Zij zagen dat TNF-inhibitie de effectiviteit van EGFR-inhibitie vergrootte. Ook leidde TNF-inhibitie tot een verhoogde gevoeligheid voor EGFR-inhibitie in de NSCLC met een secundaire EGFR TKI resistentie.

Zij concluderen dat er een sleutelrol lijkt weggelegd voor TNF in het induceren van resistentie tegen EGFR-inhibitie bij longkanker. Door toevoeging van TNF-remmers aan EGFR-remmers kan men de effectiviteit van EGFR-remming vergroten, is de hypothese. De onderzoekers zijn nu bezig een fase 2 klinische studie op te zetten om de veiligheid van de combinatie van beide bestaande middelen (EGFR- en TNF-remmers) te toetsen. Beide middelen (EGFR- en TNF-remmers) worden los goed verdragen, en omdat zij behoren tot de zogeheten ‘doelgerichte geneesmiddelen’ hebben zij beduidend minder bijwerkingen dan bijvoorbeeld chemotherapie. De huidige bevindingen stemmen hoopvol, en kunnen een dramatische verandering teweegbrengen in de behandeling van longkanker. Wanneer deze behandelstrategie effectief blijkt, zal overigens niet alleen een longkanker-populatie hier voordeel van hebben maar vermoedelijk ook patiënten met hersen-, darm-, hoofd- en nekmaligniteiten.

Bron: Gong K et al. TNF-driven adaptive response mediates resistance to EGFR inhibition in lung cancer. J Clin Invest 2018 April 3 [Epub ahead of print]

Link: https://www.jci.org/articles/view/96148/pdf

Door: Judith Cohen