Het officiële MedZine Blog

Achtergrond bij het medisch nieuws

Congres: Literatuur en Geneeskunde-symposium rond het levenseinde

Congres: Literatuur en Geneeskunde-symposium rond het levenseinde

Op 9 december vond in het VUmc Amsterdam voor de dertiende keer het symposium Literatuur en Geneeskunde plaats. Artsen, schrijvers en wetenschappers verzamelden zich in een bomvolle collegezaal om te luisteren naar lezingen en presentaties rond het thema 'levenseinde'. Ook MedZine was aanwezig bij deze verdiepende medische bijeenkomst.

Literatuur en andere vormen van kunst kunnen uitstekende bronnen zijn om de betekenis van geneeskunde in de samenleving te onderzoeken. Reden voor de afdeling Metamedica van het VUmc om jaarlijks uitgebreid aandacht te besteden aan de manier waarop ziekte, geneeskunde, patiënten en medici in romans, poëzie, ervaringsverhalen en films worden uitgebeeld. De analyse van deze uitbeeldingen kan zowel voor patiënten als artsen verrassende inzichten geven.

Dit jaar stond het levenseinde centraal bij het jaarlijkse symposium, een enigszins macaber onderwerp dat echter onlosmakelijk met de medische praktijk en het leven van alledag verbonden is. Dit laatste toonde Henk Maassen, redacteur bij Medisch Contact, via zijn bespreking van het korte verhaal 'The Dead' van James Joyce. Maassen toonde hoe Joyce in zijn verhaal laat zien dat de dood subtiel aanwezig is ons dagelijks bestaan, een inzicht dat aan het einde van het verhaal op een dramatische manier doorbreekt bij de hoofdpersoon van 'The Dead.'

Willem van Tilburg, emeritus hoogleraar in de klinische psychiatrie van het VUmc, toonde via romans als Madame Bovary (Flaubert) en De Koperen Tuin (Vestdijk) de verborgen sociale dynamiek die achter suïcide schuil kan gaan. Ook schrijver Willem Jan Otten sprak over suïcide, onder andere de tragische zelfmoord van Joost Zwagerman en zijn eigen ervaring rond melancholie en doodswensen kwamen ter sprake in een indrukwekkende lezing. Arko Oderwald, universitair hoofddocent bij het VUmc en één van de organisators van het jaarlijkse evenement, sprak onder meer over onze ambigue houding ten opzichte van begraafplaatsen. Ook sprak hij over het bizarre fenomeen van mensen die ook na hun overlijden volop in beweging blijven doordat ze van begraafplaats naar begraafplaats worden gesleept.

Het slot van het symposium was voor de Israëlische schrijver David Grossman die geïnterviewd werd over het boek dat hij schreef over de rouw om zijn overleden zoon. Grossman wees hierbij op de troostende werking die kunst kan hebben en de universele menselijke behoefte aan het vertellen van verhalen. Tussen de lezingen door las presentator John Jansen van Galen de tien gedichten voor die waren genomineerd voor de VUmc poëzieprijs. Alle tien de gedichten zijn ook opgenomen in het boek 'Het laatste woord', dat na afloop van het symposium verkrijgbaar was. In dit boek zijn essays van artsen, wetenschappers en schrijvers rond het thema 'levenseinde' gebundeld. Zo bevat het boek een bijdrage van huisarts en hoogleraar huisartsgeneeskunde Henriëtte van der Horst over het werk van Houellebecq en schreef specialist ouderengeneeskunde Jacobien Erbrink een ontroerend kort verhaal over een overleden patiënte. Het boek 'Het laatste woord' is online te bestellen en is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in een literaire verdieping van zijn geneeskundige kennis.

De website van het VUmc over Literatuur en Geneeskunde is hier te bezoeken.

Lees hier meer testimonials van HCP-ers en adverteerders

Volg ons