Het officiële MedZine Blog

Achtergrond bij het medisch nieuws

Darmbacteriën beïnvloeden Parkinsonmedicatie

Darmbacteriën beïnvloeden Parkinsonmedicatie

Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen publiceerden onlangs in Nature Communications hoe darmbacteriën het geneesmiddel levodopa metaboliseren tot dopamine. Aangezien dopamine de bloed-hersenbarrière niet kan passeren leidt dit tot verminderde biologische beschikbaarheid en effectiviteit van het middel, zelfs ondanks de aanwezigheid van inhibitoren die de conversie van levodopa zouden moeten remmen. Een nieuw inzicht, dat wellicht verklaart waarom bij sommige patiënten met Parkinson verhoogde doseerschema’s gegeven moeten worden.

Patiënten met de ziekte van Parkinson worden met levodopa behandeld. Dit wordt oraal ingenomen, waarna het wordt geabsorbeerd in de dunne darm, via de bloedbaan getransporteerd wordt naar de hersenen en omgezet wordt in de neurotransmitter dopamine. Echter, decarboxylase-enzymen kunnen levodopa converteren naar dopamine, wat – in tegenstelling tot levodopa - de bloed-hersenbarrière niet kan passeren. Patiënten krijgen hierom gelijktijdig met levodopa een decarboxylaseremmer toegediend. Desalniettemin varieert de hoeveelheid levodopa die de hersenen bereikt behoorlijk tussen verschillende Parkinsonpatiënten.Daarom zetten de Groningse onderzoekers een studie op om de rol van levodopa-metaboliserende dunnedarmbacteriën, met name in het jejunum, verder uit te kristalliseren.

De onderzoekers stelden vast dat het enzym tyrosine decarboxylase actief aanwezig was in dunnedarmbacteriën (de Enterococcus-bacterie ) bij ratten. Naast de gebruikelijke metabolisatie van tyrosine naar tyramine bleek het enzym ook levodopa om te zetten naar dopamine. De conversie van levodopa werd niet geremd door het geven van een hoge concentratie van het aminozuur tyrosine (het substraat van tyrosine decarboxylase).

De volgende stap in het onderzoek was het bestuderen van de effecten van verschillende humane decarboxylaseremmers op het bacteriële enzym. Carbidopa bleek meer dan 10.000 maal potenter te zijn in het remmen van humaan decarboxylase dan het remmen van bacterieel decarboxylase.

Door bovenstaande bevindingen ontstond de hypothese dat de aanwezigheid van bacterieel tyrosine decarboxylase de biologische beschikbaarheid van levodopa beïnvloedt bij Parkinsonpatiënten. Hierom werden monsters van ontlasting van patiënten met een normale dosis of hoge dosis levodopa onderzocht. Een relatieve overvloedige aanwezigheid van het bacteriële gen dat codeert voor tyrosine decarboxylase correleerde positief met de noodzaak voor hogere doseringen levodopa. Dit is nog geen sluitend bewijs, aangezien het monsters van ontlasting betrof, en levodopa geabsorbeerd wordt in de dunne darm. Desalniettemin stellen de onderzoekers dat de bevindingen in de mens de observaties in ratten bevestigen, namelijk dat overvloedige aanwezigheid van bacteriën in het jejunum van ratten de hoeveelheid levodopa in de bloedbaan vermindert.

Ook zagen de onderzoekers een positieve correlatie tussen de ziekteduur en de hoeveelheid aanwezig bacterieel tyrosine decarboxylase. Sommige patiënten met Parkinson ontwikkelen een bacteriële overgroei (waaronder Enterococcus) als gevolg van regelmatig en langdurig gebruik van protonpompremmers, waarmee zij gastro-intestinale symptomen van Parkinson bestrijden.

De onderzoekers concluderen dat de aanwezigheid van het bacteriële enzym tyrosine decarboxylase verklaart waarom sommige patiënten met de ziekte van Parkinson verhoogde doseringen van levodopa nodig hebben. Zij focussen zich nu op vervolgonderzoek, waarbij zij onder andere een biomarker zoeken om de optimale dosering levodopa/carbidopa te benaderen en bijwerkingen kunnen helpen voorkomen bij patiënten met Parkinson.

Door: Judith Cohen

Bron: van Kessel SP et al. Gut bacterial tyrosine decarboxylases restrict levels of levodopa in the treatment of Parkinson’s disease. Nature Communications 2019 (10), Jan 18, article 310.

Link naar artikel

Lees hier meer testimonials van HCP-ers en adverteerders

Volg ons