Het officiële MedZine Blog

Dialoog tussen neuroloog-klinisch psycholoog-patiënt

Deel 3: Perspectief van de patiënt

Chaos in mijn hoofd

Ruim 25 jaar geleden kreeg ik Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) in mijn rechterhand. Een toen nog niet zo bekende aandoening. De behandelingen sloegen niet aan, de hand werd ‘áfgeschreven’. Dus ik moest linkshandig worden bij de ergotherapeute. Na enkele maanden had ik in die linkerhand ook CRPS. Had ik twéé handen in grote bracen. Waren de eerste jaren al een probleem om ermee om te gaan, dat werd alleen maar moeilijker met twee handen. Naast de pijn was er chaos in mijn hoofd ontstaan; want wat moest ik hiermee! Ik had vier jonge kinderen, mijn werk kon ik niet meer doen, sociale activiteiten waren moeilijk en mijn studie had ik op een laag pitje moeten zetten.

Acceptatie en regie in eigen zorg

Ik wilde naar de psycholoog om rust en ordening in het hoofd te krijgen. Driekwartier een praatje en toen zei hij ‘je moet het accepteren’ maar zei er niet bij hoe ik dat kon doen en juist daarvoor was ik bij hem gekomen. Zo stond ik weer buiten met lege handen. Ik zou het nu wel zelf gaan uitzoeken. Ik maakte een trainingsprogramma voor lichaam en geest. Nu zou dat ‘de regie in eigen zorg nemen’ heten.

Biopsychosociaal model van belang

De laatste decennia wordt er gesproken over de samenhang van lichaam en geest, en de wederzijdse beïnvloeding. Daarnaast is het biopsychosociaal model gekomen. De psycholoog komt hierbij in beeld. Die moet wel weten wat chronische pijn doet want zeker als je al langer chronische pijn hebt, verandert dat je leven drastisch. Er moeten keuzes gemaakt worden omdat je werk verandert, je relatie onder druk staat, je eigenwaarde in het geding is en je zelfstandigheid ook een deuk krijgt. Daar is hulp gewoon bij nodig om weer grip op je bestaan te krijgen, ondanks de pijn.

De patiënt wil als eerste af van die pijn. Soms duurt het lang voordat er een diagnose is of er is gewoon geen diagnose, maar het zou goed zijn als de impact zo groot is, om niet te wachten op een diagnose. Het grote probleem is nu; de pijn en de impact. Pijnpatiënten ervaren elke dag de frustratie, hun geprikkeldheid met het korte lontje of juist wegtrekken uit de sociale omgeving, de beperkingen etc. Ze weten ook niet hoe hier allemaal mee om te gaan.

Weerstand is normaal, maar het gesprek aangaan opent nieuwe wegen

Ondanks alle artikelen, ook in damesbladen of de krant, is er nog steeds wel wat weerstand om naar de psycholoog te gaan. Zoals de psycholoog aangaf wordt de verwijzing vertaald naar ‘ze denken dat mijn pijn psychisch is, dat ik het inbeeld, ze nemen mijn pijn niet serieus’. Dat kan een extra negatief prikkeltje geven. Dus zomaar aangeven - het zou goed zijn als u eens met de psycholoog praat - zal hierdoor niet met gejuich worden ontvangen. Want hoe verklaar je dat voor jezelf en je naasten, de psycholoog komt er nu ook nog bij en de pijn is er nog steeds! Het gesprek aangaan met de psycholoog opent meestal nieuwe wegen en een nieuwe en vooral waardevolle invulling van je bestaan. Dan moet het wel een psycholoog zijn die voldoende kennis heeft over chronische pijn en de impact die het heeft, iemand die daar specifiek onderwijs over heeft gekregen.

Veerkracht is te trainen

Nu is de (alweer nieuwe) term in de zorg; veerkracht. Veerkracht om vanuit een nare en/of verdrietige situatie naar een nieuw bestaan te komen met zinvolle en waardevolle nieuwe opties. Er zijn mensen die de veerkracht in zich hebben, mee geboren zijn om maar te zeggen. Anderen kunnen op dat gebied ook training volgen om beter om te leren gaan met stress en tegenslag. Het zou mooi zijn als de psycholoog helpt om die veerkracht te vergroten.

Goede uitleg over het biopsychosociaal model is een must. Het zou mooi zijn als er een (youtube) Nederlands filmpje kwam naast de Engelse versies over dit model en ook publieksvoorlichting.