Het officiële MedZine Blog

Onderzoekers van het Cedars-Sinai Medical Center in de VS spreken van een spannende stap voorwaarts in het verbeteren van de overlevingskansen van patiënten met pancreascarcinoom. Hun nieuwe geneesmiddel genaamd metavert is effectief gebleken in cellijnen en muismodellen in het remmen van tumorgroei van pancreascarcinoom en het voorkomen van metastasering. De resultaten hiervan werden onlangs gepubliceerd in Gastroenterology.

Alvleesklierkanker is in de VS de derde meest voorkomende oorzaak van kankergerelateerde sterfte. Ook in Nederland is dit een van de meest agressieve kankersoorten met een hoge mortaliteit. De geschatte 5-jaarsoverleving van alvleesklierkanker is 7%. Het overgrote deel van de patiënten met alvleesklierkanker kampt met een ductaal adenocarcinoom (pancreascarcinoom). Pancreascarcinoom is moeilijk te behandelen, mede omdat de kankercellen de gezonde cellen van de pancreas aanzetten tot het maken van littekenweefsel. Dit weefsel vormt niet alleen een barrière voor chemotherapeutica, maar ook voor bloedtoevoer naar de pancreas. Er ontstaat een omgeving die de lokale tumorgroei verder stimuleert evenals metastasering op afstand. De tumorgroei, progressie en de resistentie tegen geneesmiddelen van pancreascarcinomen zijn in eerder onderzoek geassocieerd met verhoogde waarden en activiteit van glycogeen synthase kinase 3beta (GSK3B) en histone deacetylases (HDACs).

Edderkaoui en collega’s ontwikkelden synthetische moleculen die de activiteit van beide enzymen – GSK3B en HDAC – kunnen inhiberen. Zij onderzochten de effectiviteit van de duale blokker – genaamd metavert – in een viertal cellijnen, met of zonder gelijktijdige toediening van paclitaxel of gemcitabine (chemotherapeutica die vaak gegeven worden bij pancreascarcinoom).

Zij zagen dat metavert de overleving van pancreascarcinoomcellen significant reduceerde, maar niet die van niet-getransformeerde cellen. Toevoeging van metavert aan paclitaxel of gemcitabine reduceerde de overlevingskans van de kankercellen significant meer dan chemotherapie alleen. De onderzoekers bekeken vervolgens de effecten van metavert in muismodellen van pancreascarcinoom. De muizen met metavert hadden een significant betere overlevingskans (ca. 50%), vertraagde tumorgroei, verminderde tumorinfiltratie door macrofagen en verminderde cytokinewaarden in serum, evenals minder metastasering.

De onderzoekers concluderen dat de duale inhibitie van GSK3B en HDAC zeer effectief is in cellijnen en muismodellen. Het middel brengt apoptose van de kankercellen teweeg, reduceert de migratie en expressie van stamcelmarkers en vertraagt tumor- en metastasegroei. Daarnaast lijkt er een synergistisch effect met bepaalde chemotherapeutica.

Enthousiast als de onderzoekers zijn met deze bevindingen wordt nu hard gewerkt aan een versie van het geneesmiddel dat geschikt is voor menselijk gebruik.

Door: Judith Cohen

Bron: Edderkaoui M et al. An Inhibitor of GDK3B and HDACs Kills Pancreatic Cancer Cells and Slows Pancreatic Tumor Growth and Metastasis in Mice. Gastroenterology 2018; article in Press

Link naar artikel