Het officiële MedZine Blog

Achtergrond bij het medisch nieuws

Een nieuwe methode voor overleg met jongeren over seksuele gezondheidsproblemen

Een nieuwe methode voor overleg met jongeren over seksuele gezondheidsproblemen

Een procedure waarbij schriftelijke vragen worden gebruikt om bezoekers van jeugdklinieken te identificeren die seksueel overdraagbare aandoeningen, ongeplande zwangerschap of seksueel geweld hebben doorgemaakt of dreigen door te maken, krijgt veel lof van personeel en bezoekers in Zweden. De onderzoeken die hebben geleid tot dit resultaat zijn beschreven in een doctoraalscriptie van de Linköping Universiteit.

Jongeren hebben een hoger risico op seksuele gezondheidsproblemen in de vorm van seksueel overdraagbare infecties, ongeplande zwangerschap en seksueel geweld dan andere leeftijdsgroepen. In heel Zweden zijn klinieken opgericht voor jongeren van 13-24 jaar. Ze bieden een breed scala aan gratis diensten aan, van advies over seksuele en reproductieve gezondheid tot het aanpakken van psychosociale gezondheidsproblemen. Ook zwangerschapstesten en verschillende soorten anticonceptiemiddelen worden aangeboden. 

Helaas blijven seksuele gezondheidsproblemen bij degenen die dergelijke klinieken bezoeken vaak onontdekt, omdat jongeren deze ervaringen zelden beschrijven in hun contact met het gezondheidszorgsysteem, en het personeel bezoekers niet routinematig vraagt naar de risico's die ze lopen of negatieve seksuele ervaringen die ze hebben gehad. Dit soort gesprekken komen alleen aan de orde als de bezoeker het initiatief neemt of als het duidelijk is dat er problemen zijn.

Het proefschrift van Sofia Hammarström beschrijft een methode om jongeren die risico lopen te identificeren. Deze methode is door Hammarström zelf ontwikkeld en getest in drie jeugdklinieken.  Het proefschrift volgt een mixed methods-benadering (kwalitatief en kwantitatief) en bestaat uit vier onderzoeken.

Onderzoeken

Ten eerste werden gegevens van seksueel actieve jongeren tussen 15 en 24 jaar (n=6544) gebruikt om een risicobeoordelingsmodel voor chlamydia-infectie te ontwikkelen. Ten tweede werd een risico-inschattingsinstrument, SEXual health Identification Tool (SEXIT), ontwikkeld en gedurende één maand in drie jongerenklinieken gebruikt. Deze risico-inschattingsmethode bestaat uit een vragenlijst voor bezoekers en een training en handleiding voor het personeel. Het houdt in dat jongeren die een jongerenkliniek bezoeken een vragenlijst beantwoorden, gevolgd door een gesprek tijdens het bezoek. Ten derde werden de ervaringen van bezoekers van jeugdklinieken onderzocht in 20 interviews met bezoekers (15-24 jaar) uit de deelnemende jeugdklinieken. Ten vierde werden de ervaringen van het personeel met het werken met SEXIT onderzocht in vier focusgroepdiscussies (n=16).

Resultaten

Het risicobeoordelingsmodel toonde aan dat de verdeling van chlamydia scheef is; van 38% van de gevallen werd geschat dat deze bij een tiende van de bevolking voorkwam. Vrouwen die het meeste risico lopen op chlamydia werden het best geïdentificeerd aan de hand van de variabelen leeftijd, aantal seksuele partners in het afgelopen jaar, en ervaring met seks tegen een vergoeding. Bij mannen waren dit leeftijd, aantal seksuele partners, en alcoholgebruik. SEXIT werd vervolgens gevalideerd en als pilot geïmplementeerd in drie jeugdklinieken (respons 86%). Een aanzienlijk aantal van de bezoekers beschreef verscheidene risicofactoren of negatieve ervaringen. Uit de interviews bleek dat bijna negen van de tien bezoekers de vragen belangrijk vonden en maar een enkeling vond de vragen lastig of moeilijk te beantwoorden. Ze gaven aan dat schriftelijke vragen, gevolgd door een dialoog op initiatief van het personeel, het mogelijk maakten negatieve ervaringen te onthullen. Het personeel ervaarde dat het systematisch gebruik van SEXIT de consistentie en kwaliteit van het werk in de klinieken verhoogde. Ze merkten dat deze manier van werken zowel de kwaliteit als de mate van gelijkheid in het zorgstelsel heeft verhoogd, aangezien iedereen nu dezelfde vragen krijgt.

Conclusie

Het risicobeoordelingsmodel toont aan dat het aantal partners in het afgelopen jaar de belangrijkste risicofactor voor chlamydia is, ongeacht het geslacht. SEXIT is volgens personeel van jeugdklinieken en bezoekers van jeugdklinieken en met het oog op implementatie een aanvaardbaar, geschikt en haalbaar instrument. Het systematisch gebruik van het instrument kan helpen om belangrijke vragen over seksuele risico's en seksuele gezondheidsproblemen te stellen en om bezoekers met meerdere risicofactoren te identificeren. Het stellen van de in SEXIT opgenomen vragen, gevolgd door een respectvol en niet-veroordelend gesprek , heeft het potentieel om een meer diepgaande en bredere dialoog over de seksuele gezondheid van de bezoekers op gang te brengen. Zowel personeel als jongeren vinden het vaak moeilijk om zaken als het ervaren van geweld of het vergoed worden voor seks ter sprake te brengen. De systematische procedure geeft jongeren het gevoel dat ze serieus worden genomen en wekt een gevoel van vertrouwen dat het mogelijk maakt gevoelige ervaringen te onthullen. Volgens het personeel vergemakkelijkt SEXIT de identificatie van jongeren die blootgesteld zijn aan of risico lopen op seksuele gezondheidsproblemen.

Toekomst

Naarmate het werk aan het proefschrift vorderde, raakten andere klinieken steeds meer geïnteresseerd. Jeugdklinieken in 11 van de 21 Zweedse regio's hebben het instrument geïmplementeerd, en ook andere afdelingen die met jongeren werken, hebben belangstelling getoond. De SEXIT (Engels), welke bestaat uit 16 items met vaste antwoordmogelijkheden, is als supplement te vinden in een van de publicaties van Hammarström (2019).

Geschreven door:
Aurora van de Loo

Referenties:
1. Persbericht Eurekalert van 9 september 2021.  A new method for easier consultations with young people on sexual ill-health in Sweden. Verkregen via https://www.eurekalert.org/news-releases/927908, [op 09-09-2021]
2. Hammarström S, Identification of young people at risk of sexual ill health - implementing a new tool in youth clinic [PhD dissertation]. Linköping University Electronic Press 2021; http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:liu:diva-178042
3. Hammarström S, Nilsen P, Lindroth M, Stenqvist K, Bernhardsson S. Identifying young people exposed to or at risk of sexual ill health: pilot implementation of an evidence-informed toolkit (SEXIT) at Swedish youth clinics, Eur J Contracep repr 2019; https://doi.org/10.1080/13625187.2018.1564815

Lees hier meer testimonials van HCP-ers en adverteerders

Volg ons