Het officiële MedZine Blog

Op dinsdag 11 februari vond in de Amsterdamse RAI voor de eerste keer het Innovation for Health congres plaats, een vervolg op de eerder gehouden BioBusiness conferences. Tijdens het congres werd een aantal keer de ontwikkelingen in de oncologie aangestipt en was er een complete middagsessie over kankertherapie. 

Patiënten sequensen

René Bernards, CSO van Agendia en groepsleider op het NKI, vertelde over therapiecombinaties op basis van synthetische letaliteit. Hierbij worden twee medicaties gecombineerd die bij een bepaalde kanker onafhankelijk van elkaar geen effect hebben, maar samen wel effectief zijn. BRAF remmers werken bijvoorbeeld goed tegen melanoom met BRAF mutaties, maar niet tegen darmkanker met deze mutaties. In de darmkankercellen wordt een andere route actief als BRAF geremd wordt. Als je nu beide routes remt is dit effectief tegen darmkanker. Op dit moment worden kankers van verschillende patiënten gesequenst om een biobank te vormen en vervolgens zullen meer van deze werkzame combinaties geïdentificeerd kunnen worden met functional genomics.

Persoonlijk proefkonijn voor elke patiënt

Ton Logtenberg, CEO van Merus vertelde dat ook Merus betrokken is bij het creëren van een biobank, maar dan van organoids. Organoids zijn mini orgaantjes die gegroeid worden uit geïsoleerde stamcellen. Na een biopt duurt het drie weken om de organoids te kweken uit stamcellen en dan functioneren ze als een persoonlijk proefkonijn voor de patiënt. Op deze manier kan er getest worden welke therapie voor de patiënt werkt voordat deze de behandeling ondergaat.

Vaccinatie tegen HPV-gerelateerde kankers

De ontwikkeling van vaccinatie tegen HPV-gerelateerde kanker werd toegelicht door Cees Melief, CSO van ISA pharmaceuticals. Melief vertelt over een therapeutische vaccinatie die bedoeld is voor mensen die al geïnfecteerd zijn met HPV. De vaccinatie is dus niet preventief om een infectie te voorkomen. Via de vaccinatie worden synthetische lange peptiden (SLP) van het virus geïnjecteerd. Deze peptiden worden door dendritische cellen verwerkt en aan T-cellen gepresenteerd om zo een reactie tegen geïnfecteerde cellen op gang te brengen. In een fase II studie met vulvar intraepithelial neoplasmia is er een effect gevonden in meer dan 50% van de gevallen. Die respons is blijvend na één en twee jaar. Binnenkort zullen trials starten met SLP die gekoppeld zijn aan TLR-liganden wat de maturatie van de dendritische cellen, essentieel voor dit proces, bevordert. Dit type vaccinatie lijkt synergistisch te werken met een lage dosis chemotherapie. Melief benadrukt dat deze bevindingen laten zien dat immunotherapie gecombineerd kan worden met andere therapieën en dat is volgens hem ook die weg die gevolgd zou moeten worden.

Bispecifieke antilichamen

De volgende ontwikkeling op het gebied van kankertherapie die tijdens het congres aan bod kwam, zijn de bispecifieke antilichamen. Deze nieuwe trend is geïnspireerd op een eigenschap van IgG4 moleculen in de natuur. Deze moleculen hebben de mogelijkheid om onderling een keten, de heavy chain, te wisselen. Hierdoor ontstaan antilichamen die twee verschillende moleculen tegelijk herkennen. Dit principe werd zowel door Merus als door Genmab aangepast om therapeutische IgG1 bispecifieke antilichamen te maken. Merus maakt bij het maken van deze bispecifieke antilichamen gebruik van de MiMo muis die een humaan immuunsysteem heeft. Een van de bispecifieke antilichamen die Merus ontwikkeld is een antilichaam tegen HER2 en HER3.

Jan van de Winkel, CEO van Genmab, vertelde dat zij een bispecifiek antilichaam voor activatie van T-cellen maken. Bovendien maakt Genmab gebruik van verbeterde IgGs, Hexabodies genoemd. Van nature clusteren antilichamen zich per zes om complement activatie te bevorderen. De clustervormende eigenschappen van deze antilichamen worden versterkt door een aminozuur verandering. Tevens kijkt Genmab of antilichamen die eerder niet werkzaam waren na deze aanpassing wel werkzaam zijn.

Antilichamen van patiënten als basis

Hergen Spits, CSO van AIMM therapeutics, vertelde over de alternatieve aanpak die zij volgen om therapeutische antilichamen te ontwikkelen. B-cellen van patiënten met een specifieke resistentie of kanker worden geïsoleerd, geïmmortaliseerd en geselecteerd. Daarna worden er op basis hiervan recombinante antilichamen gemaakt. Naast antilichamen tegen virussen ontwikkelt AIMM therapeutics op dit moment antilichamen tegen AML, melanoom, pancreaskanker en darmkanker.