Het officiële MedZine Blog

Uit onderzoek blijkt dat mannen die voor of op de meest vruchtbare leeftijd de diagnose inflammatoire artritis hebben gekregen problemen met hun vruchtbaarheid hebben. De studie is uitgevoerd door Dr. Luis Fernando Pérez onder leiding van Dr. Radboud Dolhain (beiden werkzaam bij het Erasmus MC) en recentelijk gepubliceerd in de Annals of the Rheumatic Diseases.

Spondyloartritis (SpA) en reumatoïde artritis (RA) zijn veelvoorkomende veroorzakers van inflammatoire artritis (IA). IA kan mannen treffen voor of tijdens de piek van hun meest vruchtbare leeftijd. En hoewel het al wordt geassocieerd met mannelijke onvruchtbaarheid, erectiele disfunctie en hypogonadisme, blijft de impact van IA op de mannelijke vruchtbaarheid (specifiek het vruchtbaarheidscijfer) grotendeels onontdekt. Aangezien verschillende vaak voorgeschreven anti-reumatische geneesmiddelen in verband zijn gebracht met reversibele of onomkeerbare testiculaire toxiciteit is dit nog opvallender.

Onderzoek

Middels deiFAME (Inflammunity and Fertility in Men)-Fertility studie, een multicenter onderzoek in acht ziekenhuizen in Nederland is de impact van IA op de mannelijke vruchtbaarheid onderzocht. Hierbij werd IA gedefinieerd als de diagnose RA, juveniele idiopathische artritis en SpA (ankyloserende spondylitis, artritis psoriatica, reactieve artritis en enteropathische artritis).
Via een vragenlijst werden demografische, medische en vruchtbaarheidsgegevens verzameld. De deelnemers werden voor analyse van de resultaten ingedeeld in drie leeftijdsgroepen: groep 1 waarbij de mannen 30 jaar of jonger waren toen de diagnose IA werd gesteld (‘voor de vruchtbaarheidspiek’), groep 2 met deelnemers tussen 31 en 40 jaar  (‘vruchtbaarheidspiek’) en groep 3 met degene bij wie de diagnose werd gesteld op of na 41 jaar (‘na de vruchtbaarheidspiek’). Laatstgenoemde groep werd beschouwd als controlegroep aangezien ze bij diagnosestelling of al kinderen hadden of geen kinderwens (meer) hadden. IA heeft dus geen invloed op hun vruchtbaarheidscijfer. Dit cijfer werd bepaald middels het gegeven antwoord op de vraag ‘Hoeveel biologische kinderen heb je?’

Resultaten

Er zijn 628 mannen met IA geïncludeerd. Deelnemers die op de leeftijd van 30 jaar of jonger werden gediagnosticeerd hadden een significant (p=0,0004) lager aantal kinderen (-1,32, SD=1,14), in vergelijking met mannen gediagnostiseerd op (-1,56, SD=1,27) en na de vruchtbaarheidspiek (1,88, SD=1,14). Deze cijfers zijn ook vergeleken met het gemiddelde vruchtbaarheidsgetal (1,79) van alle mannen van 40 jaar en ouder in Nederland (Centraal Bureau voor de Statistiek). Het bleek dat bij deelnemers die gediagnostiseerd waren met IA voor (groep 1) of op de vruchtbaarheidspiek (groep 2) het vruchtbaarheidscijfer significant lager lag (p=0,001 en p=0,03). Er was geen significant verschil (p=0,128) tussen het vruchtbaarheidsgetal van alle 40+ jaar mannen van Nederland en de deelnemers gediagnostiseerd met IA na de vruchtbaarheidspiek (groep 3).
De percentages onvrijwillige kinderloosheid waren significant verschillend tussen de groepen; 12,03% en 10,34% voor de deelnemers bij wie de diagnose werd gesteld voor of op de leeftijd van de vruchtbaarheidspiek, respectievelijk, vergeleken met 3,98% van degenen bij wie de diagnose werd gesteld na de piek (p=0,001). In alle drie de groepen werd respectievelijk 20,61%, 20,69% en 11,36% van de deelnemers medisch onderzocht op vruchtbaarheidsproblemen (p=0,027).

Conclusie

Op basis van de resultaten kan worden gesuggereerd dat inflammatoire artritis de mannelijke vruchtbaarheid schaadt. Mannen die voor hun meest vruchtbare jaren gediagnostiseerd worden met IA krijgen minder kinderen. Hierbij lijkt het ontbreken van een kinderwens niet de oorzaak te zijn; mannen gediagnostiseerd op jonge leeftijd (groep 1 en 2) willen net zo graag één of meer kinderen, maar zijn vaker ongewenst kinderloos dan de mannen waarbij de diagnose pas op latere leeftijd is gesteld (groep 3). De twee groepen mannen die op jonge(re) leeftijd zijn gediagnostiseerd hadden ook meer vruchtbaarheidsproblemen.

Het is volgens de onderzoekers belangrijk dat reumatologen van de resultaten op de hoogte zijn en dit ook met mannelijke IA-patiënten (met een kinderwens) bespreken. Er zijn verschillende opties voor de mannen die een kinderwens hebben. Gedacht kan worden aan het geven van algemeen reproductief advies en het screenen op belangrijke seksuele en reproductieve comorbiditeiten die in verband zijn gebracht met IA, waaronder lage spermakwaliteit, seksuele disfunctie, en hypogonadisme. Ook kan de behandeling zelf worden aangepast om testiculaire of reproductieve toxiciteit te voorkomen. Zo is bij vrouwen al bekend dat behandeling van RA met veiligere middelen, waaronder TNF-alfaremmers en prednison in lage dosering, zorgt voor een rustig ziektebeeld voor en aan de start van de zwangerschap (Smeele, 2021).  

Toekomst

Methotrexaat (MTX) wordt vaak ingezet als behandeling voor IA bij mannen. Omdat dit aangeboren afwijkingen bij het kind kan veroorzaken moet het gebruik tijdig worden gestaakt indien de man een kind wil verwekken. Echter de meeste kennis over MTX-effecten op de vruchtbaarheid komt van onderzoek bij vrouwen en is bij mannen nauwelijks onderzocht. In de, ten tijde van schrijven, lopende iFAME-MTX studie zal onder andere worden onderzocht wat het effect van MTX op de spermakwaliteit is.

Geschreven door:
Aurora van de Loo

Referenties:
1. Perez-Garcia LF, Röder E, Goekoop RJ, Hazes JMW, Kok MR, Smeele HTW,et al. Impaired fertility in men diagnosed with inflammatory arthritis: results of a large multicentre study (iFAME-Fertility). Ann Rheum Dis. 2021 https://doi.org/10.1136/annrheumdis-2021-220709
2. Persbericht Healio van 31 augustus 2021. Inflammatory arthritis diagnosis prior to age 30 years 'impairs' male fertility. Verkregen via https://www.healio.com/news/rheumatology/20210831/inflammatory-arthritis-diagnosis-prior-to-age-30-years-impairs-male-fertility, op [29-10-2021]
3. Persbericht Erasmus MC van 10 augustus 2021. Mannen met reuma hebben problemen met kinderen krijgen. Verkregen via https://amazingerasmusmc.nl/orthopedie/mannen-met-reuma-hebben-problemen-met-kinderen-krijgen/, op [29-10-2021]
4. Smeele HT, Röder E, Wintjes HM, Kranenburg-van Koppen LJ, Hazes JM, Dolhain RJ. Modern treatment approach results in low disease activity in 90% of pregnant rheumatoid arthritis patients: the PreCARA study. Ann Rheum Dis. 2021; https://doi.org/10.1136/annrheumdis-2020-219547