Het officiële MedZine Blog

Achtergrond bij het medisch nieuws

Medische isotopen; wat gebeurt er in Petten?

Medische isotopen; wat gebeurt er in Petten?

De kernreactor in Petten is één van de grootste producenten van medische isotopen in de wereld. Nu NRG, het bedrijf dat de reactor exploiteert, failliet dreigt te gaan, wordt er veel gespeculeerd over grote problemen voor de diagnose en behandeling van verschillende ziektes. Maar wat doet de kernreactor nu eigenlijk en voor welke medische doeleinden?

“De kernreactor in Petten produceert radioactieve stoffen die worden gebruikt in de gehele gezondheidszorg. Deze medische isotopen dienen voor het grootste deel voor diagnostische doeleinden, zoals het opsporen van hart- en vaatziekten en (goedaardige) gezwellen en orthopedisch onderzoek naar ontstekingen. Daarnaast worden de isotopen gebruikt voor pijnbestrijding en de behandeling van kankergezwellen”, vertelt Marcel Stokkel, hoofd nucleaire geneeskunde van het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis.

Diagnostiek
Volgens NRG directeur Niels Unger, het bedrijf achter de kernreactor in Petten, maken in Nederland dagelijks 1.300 patiënten gebruik van de isotopen die zij produceren. Wereldwijd zijn dit ongeveer 24.000 patiënten. Naast de kernreactor in Petten, staan er reactoren in Canada, Zuid-Afrika, België, Frankrijk. De reactor in Nederland heeft een marktaandeel van 30 procent. Canada heeft met 40 procent het grootste.  


“Het sluiten van Petten zal invloed hebben op een grote groep mensen, omdat de productie van een veelgebruikt isotoop achteruit zal gaan”, aldus Stokkel. Het isotoop technetium wordt gebruikt om diagnoses te stellen met behulp van beeldvormende technieken. Binnen veel specialismen wordt technetium gebruikt, onder andere binnen de cardiologie, oncologie, neurologie en urologie.

Behandeling
Maar ook voor de behandeling van verschillende soorten ziekten levert Petten een grote bijdrage. Er zijn meerdere behandelingen waar Petten een bijdrage aan levert. De isotopen worden vaak selectief door kankercellen opgenomen, waarna zij ze vernietigen. Daarnaast worden er isotopen geproduceerd voor gebruik van inwendige bestraling van kankercellen, de brachy-therapie. Hierbij wordt er een radioactieve bron bevestigd in een naald of metalen bolletje en enige tijd in de tumor gebracht. Voor de behandeling van prostaatkanker worden zelfs radioactieve zaadjes geïmplanteerd die heel lokaal de straling afgeven ter vernietiging van de tumor.  


Isotopen die Petten hiervoor produceert zijn onder andere jodium-isotopen voor de behandeling van schilklieraandoeningen en prostaatkanker. Samarium, rhenium en strontium voor pijnbestrijding bij botkanker. Iridium voor het bestralen van allerlei soorten gelokaliseerde tumoren bijvoorbeeld in de nek- en hoofdgebieden en baarmoeder en erbium en yttrium voor pijnbestrijding bij artritis.

Niet oneindig produceren
Het sluiten van Petten is een omvangrijk probleem. Eentje die niet eenvoudig is op te lossen. “Wanneer Petten sluit, hoop je dat andere reactoren meer gaan produceren. Omdat alle centrales op volle capaciteit draaien, moet er dan een beroep worden gedaan op hun reservecapaciteiten als die er dan nog zijn. Het is maar de vraag of dat haalbaar is, want een kernreactor kan niet oneindig produceren”, aldus Stokkel. En daarbij ervaren die reactoren dezelfde problemen als die Petten ervaart. “Allemaal zijn ze gebouwd in de jaren ’60 en nu dus zo’n vijftig jaar oud. En dat is dan ook precies hoe lang zo’n ding meegaat. Dus alle reactoren in de wereld zijn aan het einde van hun levensduur en hebben grote problemen.”


Nucleair deskundigen denken dan ook na over andere oplossingen, zoals het gebruik van cyclotrons. Deze deeltjesversnellers kunnen dezelfde stoffen produceren als een kernreactor. In verschillende ziekenhuizen wereldwijd zijn cyclotrons al in gebruik en onderzoek naar het produceren van technetium tonen positieve resultaten. Maar volgens Stokkel is die stap ook niet simpel. “Dit is bij lange na niet zo efficiënt als een reactor. Er moet veel meer geproduceerd worden voor hetzelfde hoeveelheid bruikbare isotopen. Er kunnen zeker andere isotopen worden gemaakt voor die met speciale scanners in beeld worden gebracht, maar dat is als alternatief well 20 of 30 keer zo duur dan wat wij nu gebruiken.”

Groot belang

Minister Kamp is nu bereid om onder voorbehoud een noodkrediet te verstrekken, zodat de productie van isotopen kan blijven doorgaan. Maar niet alleen het tekort aan medische isotopen zal een overweging moeten zijn voor de overheid om een krediet te verlenen, er is ook een politiek aspect. “Door de grote marktwaarde, hebben we als land een belangrijke positie. Deze moeten we niet zomaar verspelen door NRG failliet te laten gaan. De kernreactor in Petten is echt van groot belang.”

Bron: Brandpunt, NRC, Nucleair Nederland

MedZine plaatst het nieuws in perspectief met interviews en reacties van experts op dat wat er in de medische wereld speelt.


Lees hier meer testimonials van HCP-ers en adverteerders

Volg ons