Het officiële MedZine Blog

Achtergrond bij het medisch nieuws

Meer geschikte donorlevers en -alvleesklieren dankzij regionale perfusietechniek

Meer geschikte donorlevers en -alvleesklieren dankzij regionale perfusietechniek


Interview met transplantatiechirurg dr. Volkert Huurman

Dankzij normotherme regionale perfusie (NRP) kunnen organen van circulatiedode patiënten soms alsnog geschikt worden bevonden voor donatie. Enkele maanden geleden werd in Nederland voor het eerst een voorheen afgekeurde lever dankzij NRP succesvol getransplanteerd. Transplantatiechirurg dr. Volkert Huurman, intensief betrokken bij de introductie van NRP, voerde mede de operatie uit. “Elk orgaan dat we extra kunnen transplanteren is pure winst.”

Bij patiënten die overlijden aan een circulatiestilstand worden organen als de lever en de alvleesklier vaak bij voorbaat ongeschikt bevonden voor donatie. Door de periode van zuurstoftekort tussen het overlijden en de transplantatie-operatie ontstaan in de lever vaak onder meer galwegproblemen. Met behulp van NRP kan het functioneren van met name de lever echter een tijd lang worden geobserveerd tijdens de uitnameprocedure, waarna het orgaan alsnog geschikt kan worden bevonden.


Mindere kwaliteit

“Helemaal aan het begin van de transplantatiegeneeskunde, tientallen jaar geleden, was het ook de gewoonte om organen op machines aan te sluiten”, vertelt Huurman, die als transplantatiechirurg verbonden is aan het LUMC.  Al snel daarna werd overgestapt op het kort spoelen van de organen met koude vloeistof en ze daarna op ijs te bewaren. Sinds een jaar of tien is er echter weer aandacht voor regionale perfusie, waarbij de organen in het lichaam op een perfusiemachine worden aangesloten.

“Dit gebeurt onder andere omdat de kwaliteit van donororganen in het algemeen wat minder goed wordt”, aldus Huurman. “Donoren overlijden vaker op oudere leeftijd en er komt veel obesitas en
atherosclerose voor. Ondertussen worden de wachtlijsten voor donororganen wel steeds langer. We moeten dus zoeken naar nieuwe wegen binnen ons donatiesysteem.” Een van deze nieuwe wegen is een andere methode om met donororganen om te gaan van patiënten die overlijden aan een circulatiestilstand. “Wanneer deze patiënten toestemming hebben gegeven voor donatie, komen ze in het algemeen tien tot vijftien minuten na overlijden aan op de o.k.”, aldus Huurman. “Gedurende die tijd is er geen circulatie geweest en er wordt bij deze donoren dan ook vaak bij voorbaat al geen leveruitname uitgevoerd, omdat gedacht wordt dat de kwaliteit onvoldoende zal zijn.”

Circulatie herstellen

Met behulp van NRP kunnen deze levers (en alvleesklieren) echter alsnog op geschiktheid worden getest. “Bij NRP worden op de o.k. zo snel mogelijk canules in de vena cava en aorta geplaatst. De circulatie in de buikholte wordt hersteld door bloed op lichaamstemperatuur rond te pompen, waardoor de organen weer  metabool actief worden en hetzelfde aspect krijgen als tijdens een normale operatie. Dit gebeurt ongeveer twee uur, waarbij er op verschillende momenten bloed af wordt genomen om het functioneren van de lever te analyseren. Als de lever stabiel blijkt te functioneren en de waarden goed zijn, kan deze toch in aanmerking komen voor transplantatie.”

De nieuwe techniek is onlangs voor het eerst in Nederland geïntroduceerd in regio West. “Het Erasmus MC en het LUMC hebben een gecombineerd organen-uitname-team”, vertelt Huurman. “Samen komen wij in West-Nederland in actie als er een donatieprocedure plaats kan vinden. Zo'n anderhalf jaar geleden zijn we in samenwerking met onder meer de Nederlandse Transplantatie Stichting het NRP-project gestart. We hebben hiervoor subsidie van het Ministerie van VWS gekregen, waarmee we een team hebben samengesteld en de juiste materialen hebben aangeschaft.” Onlangs werd met de nieuwe techniek een eerste succes geboekt. In het Erasmus MC werd een lever van een circulatiedode donor succesvol getransplanteerd, na eerst door alle centra afgekeurd te zijn. Met de ontvanger van de lever gaat het bij schrijven van dit artikel goed.

Betere werking

“Mocht deze techniek goed werken, dan gaan we hem misschien wel toepassen bij alle circulatiedode donoren”, vertelt Huurman. “We denken namelijk dat deze methode niet alleen meer organen oplevert, maar ook een goede uitkomst heeft op de werking na de transplantatie.” Een recente review naar de effecten van machine-perfusie toonde een positieve impact aan op het voorkomen van galwegcomplicaties na de transplantatie. Ook de getransplanteerde nieren na deze procedure laten eerder goede functie zien. “Na twee jaar maken we de balans op”, vervolgt Huurman. “We willen eerst expertise opbouwen en dan beslissen we of we deze techniek gaan uitbreiden naar meer donoren en naar de rest van het land. Maar vooralsnog is elk orgaan dat we extra kunnen transplanteren pure winst. Nog altijd overlijdt vijftien procent van de patiënten die op de wachtlijst voor een nieuwe lever staat voordat zij een donororgaan hebben kunnen krijgen. Het is prachtig dat we steeds beter zijn geworden in dit soort levensreddende handelingen, maar er is natuurlijk altijd ruimte voor verbetering. Wat is er mooier dan een patiënt echt een nieuwe start te kunnen geven?”

Lees hier meer testimonials van HCP-ers en adverteerders

Volg ons