Het officiële MedZine Blog

Na een concert hebben professionele muzikanten een veranderde expressie van meer dan zeventig genen. Dat schrijven onderzoekers van de Universiteit van Helsinki in een artikel dat onlangs verscheen in Nature Scientific Reports. Daarnaast tonen de auteurs aan dat een aantal van deze genen dezelfde functie heeft in het brein van zangvogels. Het in kaart brengen van de genexpressie tijdens musiceren kan meer licht schijnen op de moleculaire ontwikkeling van neurologische aandoeningen.

Het maken van muziek is een complexe hersentaak: het vereist vaardigheden op het gebied van waarneming, aandacht, timing, motoriek, leren, geheugen en emotie. Hoewel eerder is aangetoond dat musiceren een positieve invloed heeft op bijvoorbeeld de plasticiteit van het brein, was tot dusver niet duidelijk welke moleculaire mechanismen hieraan ten grondslag liggen.

Finse onderzoekers stelden daarom een RNA-expressieprofiel op van perifeer bloed van tien professionele muzikanten die een concert van twee uur hadden gegeven. Het RNA-profiel, ook wel transcriptoom genoemd, is het totaal aan RNA-moleculen waaraan af is te lezen wat de expressie van genen is op een bepaald moment. Ze vergeleken dit met het profiel van tien muzikanten die twee uur lang in een ‘muziekvrije omgeving’ hadden doorgebracht. De onderzoekers gebruikten perifeer bloed, omdat is aangetoond dat het transcriptoom hierin voor meer dan 80 procent overeenkomt met dat van de hersenen.

Na analyse bleken 22 genen een verlaagde en 51 een verhoogde expressie te vertonen vergeleken met de controlegroep. Deze genen waren onder andere betrokken bij de dopamineproductie, motoriek, neuronengroei en neurologische prikkeloverdracht. Daarnaast werd een aantal genen geïdentificeerd waarvan bekend is dat ze dezelfde rol spelen in het brein van zangvogels. Volgens de onderzoekers duidt dit op een evolutionair geconserveerd systeem dat belangrijk is voor de taal- en spraakontwikkeling.

De auteurs hebben in hun onderzoek geen rekening gehouden met de aanleg voor muziek, die ook berust op de expressie van genen. Daarom pleiten ze voor verder vergelijkend onderzoek tussen het transcriptoom van professionele, niet-professionele muzikanten en niet-muzikanten. Desondanks achten de auteurs hun resultaten waardevol voor verder genetisch onderzoek naar taalontwikkeling, de neurobiologische achtergrond van emoties, neurologische aandoeningen en de effecten van muziektherapie.

Bron: Nature Scientific Reports

MedZine schrijft twee keer per week over spraakmakende wetenschap.