Nieuwe minimaal invasieve vorm voor transplantatie van eilandjes van Langerhans als therapie
- Door MedZine Redactie -
- Geplaatst op
Diabetes Mellitus (DM) type 1, een auto-immuun aandoening waarbij de beta-cellen in de eilandjes van Langerhans onvoldoende tot geen insuline aanmaken, heeft een enorme impact op het dagelijks leven van een patiënt. Het dagelijks spuiten van insuline en controleren van de glucosewaarden wordt door sommigen als een ‘fulltime job’ beschreven. Een transplantatie van eilandjes van Langerhans kan dan uitkomst bieden, maar is een zeer invasieve procedure en zeker niet altijd even effectief. Onderzoekers ontwikkelden een nieuwe minimaal invasieve methode voor transplantatie, en met langdurige normoglycaemie. De methode wordt geschikt geacht voor honden en mensen, zo publiceerden zij recent in American Journal of Physiology.
Het transplanteren van eilandjes van Langerhans wordt niet uitgebreid toegepast. Hier zijn meerdere redenen voor: bij de procedure is er een noodzaak voor lange termijn gebruik van immunosuppressiva, er is maar een beperkt aantal donoren, en afstoting op langere termijn wordt helaas vaak gezien. Daarnaast is de transplantatie zelf een zeer invasieve behandeling, aangezien de te transplanteren eilandjes geïnjecteerd moeten worden in de vena porta in de lever, om zo de juiste bloedtoevoer te hebben voor uitwisseling van insuline en glucagon. Injectie in de huid leek nooit een optie aangezien in de huid geen voldoende bloedtoevoer is voor een effectieve uitwisseling van insuline, en de huid veel immuuncellen bevat, hetgeen een hoger risico vormt voor afstoting.
Onderzoekers bedachten hierop iets slims; een nieuwe wijze voor het ‘verpakken’ van de eilandjes van Langerhans, namelijk in collageen. Zij vermengden eilandjes van muizen met een collageenoplossing. Bij injectie in de huid wordt de collageenoplossing solide, en wordt als collageen herkend door het lichaam, waardoor er een nieuwe bloedtoevoer ontstaat richting het transplantaat en op die wijze een goede uitwisseling van insuline en glucagon kan plaatsvinden.
Zij onderzochten deze vorm van transplantaat bij muizen in zowel tweelingen als niet-tweelingen. Tweelingtransplantaat bleek gedurende 90 dagen effectief: er werd normoglycaemie gemeten. In niet-tweelingen was deze periode korter, namelijk ten minste 40 dagen. Vrijwel alle eilandjes van Langerhans bleven ‘in leven’, in tegenstelling tot de destructie door het immuunsysteem dat bij de authentieke transplantatievorm zo vaak werd gezien.
Hierna zullen de onderzoekers de formule toetsen in diabetische honden, waarbij ook gekeken wordt naar de haalbaarheid van gebruik van eilandjes van Langerhans van varkens in deze toepassing. Ook zullen zij de effectiviteit van stamcellen die geprogrammeerd zijn insuline te produceren toetsen. Alternatieve bronnen voor humane donoren kan de beschikbaarheid van een dergelijke therapie enorm vergroten.
De onderzoekers zijn optimistisch en vol van vertrouwen in deze nieuwe vorm van therapie voor DM type 1. De transplantatie heeft vele voordelen: deze kan subcutaan toegediend worden, met een frequentie van hoogstens een paar keer per jaar en met een lager risico op afstoting. Dit zal een substantiële lastenverlichting zijn voor patiënten met DM type 1 en eigenaren van diabetische honden.
Door: Judith Cohen
Bron: Hernandez Stephens C et al. In-situ type 1 oligomeric collagen macroencapsulation promotes islet longevity and function in vitro and in vivo. American Journal of Physiology: Endocrinology and Metabolism 2018. Epub ahead of print.
