Het officiële MedZine Blog

“Beste regering, blijf alsjeblieft investeren in fundamenteel onderzoek”, verzocht Paul Stoffels, Chief Science Officer van Johnson & Johnson, op het inaugurele symposium van het Janssen Prevention Center (JPC) van Janssen Pharmaceutica. Dit nieuwe onderzoekscentrum voor preventie is begin 2015 opgericht en organiseerde haar eerste symposium “Reaching for immorbidity” op 4 juni in het EYE filminstituut in Amsterdam.

Verdeelde opvattingen
Op het symposium spraken directeuren van Janssen, een wethouder van Amsterdam en onderzoekers uit Europa, Amerika en Australië over het belang van preventie en therapeutische ziekte-interceptie. Met het oog op de ontwikkeling van nieuwe therapieën presenteerden de wetenschappers zowel fundamentele experimenten, klinische trials als cohortstudies. Ondanks het gezamenlijke doel van de sprekers om de gezonde levensverwachting te verlengen, stonden hun visies op de begrippen ‘ziekte’ en ‘veroudering’ ver van elkaar af en in sommige gevallen zelfs lijnrecht tegenover elkaar.

“Leeftijd is geen ziekte”
Jonathan Silvertown, professor evolutie-ecologie aan de University of Edinburgh, leidde het geheel in vanuit een evolutionair oogpunt. Hij stelde onder andere: “Leeftijd is geen ziekte, maar een algemene aftakeling van het hele lichaam.” In zijn presentatie werden onder andere de vragen beantwoord waarom we ouder worden en waarom levensduur verschilt per soort. “We denken allemaal dat ons leven kort is, maar vergeleken met andere soorten met hetzelfde lichaamsgewicht leven we juist bijzonder lang.” Christian Bär, onderzoeker van het Spanish National Cancer Research Centre, sloot zich daarbij aan en definieerde veroudering als risicofactor voor veel ziektes. “Wij geloven dat veroudering voornamelijk wordt veroorzaakt door het verkorten van telomeren en dat dit tevens de hoofdoorzaak is van veel ziektes.” Hun gentherapie die telomeren verlengt, heeft al in verschillende muismodellen voor leeftijdsgerelateerde ziektes succes geboekt.

“Veroudering bestaat niet”
Steve Horvath, professor humane genetica en biostatisticus aan de University of California, was het hier niet mee eens. “Ik beschouw veroudering wél als een ziekte. Maar eerst moeten we die ziekte definiëren. Ik wil graag weten wat de perfecte leeftijd is voor ieder orgaan in het lichaam.” Hiervoor onderzocht hij DNA-methylatieniveaus die afweken van het verwachte niveau op een bepaalde leeftijd. Zo vond hij dat overgewicht hepatocyten sneller doet ouderen en kinderen van honderdjarigen veel ‘jonger’ DNA hebben dan leeftijdsgenoten zonder langlevende ouders. Dit werd gedeeltelijk beaamd door Albert Hofman, epidemiologieprofessor aan het Erasmus MC. Hij stelde: “Veroudering bestaat niet. Het enige wat we kunnen observeren is de accumulatie van schades gedurende het verloop van tijd. Er is geen onderliggend proces.” Met de gegevens uit de prospectieve onderzoeken Rotterdamstudie en Generatie R zochten zij naar de oorzaken van de ziekte van Alzheimer.

De dag eindigde met Jaap Goudsmit, hoofd van het Janssen Prevention Center. Hij sloot af met de wens om een levenslange gezondheid zo ver te benaderen dat het nu nog onbekende woord ‘immorbiditeit’ in toekomst in iedere encyclopedie te vinden is.