Het officiële MedZine Blog

Achtergrond bij het medisch nieuws

PET-scan kan effect van behandeling met checkpointremmers voorspellen

PET-scan kan effect van behandeling met checkpointremmers voorspellen

Blokkade van PD-1/L1 is een effectieve therapie voor bepaalde kankersoorten, maar het blijkt nog erg lastig om te voorspellen welke patiënten hier daadwerkelijk baat bij zullen hebben. Recent publiceerden Groningse onderzoekers in Nature Medicine de eerste resultaten gepresenteerd van een mogelijk effectief voorspellend hulpmiddel: de PET-scan. Met behulp van PET-scans werd de uptake van radioactief-gelabeld atezolizumab gemeten. Dit bleek een goede voorspeller van de respons op atezolimab.

De onderzoekers maakten gebruik van een PET-signaal dat de blootstelling aan de ‘tracer’ (het radioactief gelabelde molecuul) en de targetexpressie weergeeft. Om vervolgens de mogelijkheden van beeldvorming middels PET te exploreren bij het voorspellen van de respons op immunotherapie, includeerden de onderzoekers 25 patiënten met lokaal uitgebreid dan wel gemetastaseerd blaascarcinoom, niet-kleincellig longcarcinoom of triple-negatief mammacarcinoom. Van deze patiënten volbrachten 22 de studie, die bestond uit een serie van vier PET-scans na injectie met de tracer en een daaropvolgende behandeling met atezolizumab totdat ziekteprogressie optrad.

De tracer, 89Zr-atezolizumab, die per injectie toegediend werd, bleek veilig: er werd maar een laaggradig molecuul-gerelateerd neveneffect gemeten. Aan de tracer werd ook 10 mg ongelabeld atezolizumab toegevoegd, om een al te snelle klaring tijdens het beeldvormen te voorkomen.

Het PET-signaal was hoog meetbaar in gebieden van inflammatie en ook in lymfatische weefsels. De onderzoekers vermoeden dat deze bevinding een surrogaat is voor de mate waarin het immuunsysteem in het lichaam geactiveerd is, of dat het een maat zal blijken voor overvloedige expressie van PD-L1. In tumoren zelf was de uptake van de radioactieve tracer hoog, maar zeer heterogeen. Wel konden alle metastatische laesies zichtbaar gemaakt worden. Er was variatie in de uptake waarneembaar tussen verschillende laesies onderling, maar ook tussen de verschillende patiënten en tumortypen. De uptake van 89Zr-atezolizumab was geassocieerd met de verandering in grootte van de targetlaesie. De maximale gestandaardiseerde uptake (SUVmax) was 235% hoger in patiënten die uiteindelijk een complete respons lieten zien op atezolizumab (95%BI 98-467%; p=0,00021). Ook was de SUVmax sterk geassocieerd met progressievrije overleving (PFS) en algehele overleving (OS): de patiënten met een uptake beneden de mediane uptake hadden een grotere kans op ziekteprogressie dan patiënten met een uptake boven de mediaan.

Met dit onderzoek hebben de Groningse onderzoekers voor het eerst de tracer 89Zr-atezolizumab toegepast in de mens. Het PET-signaal correspondeerde met de PD-L1 expressie in tumoren, gebieden van inflammatie en lymfoïde weefsels. Uptake van tracer bleek een sterke voorspeller van de respons op atezolizumab, PFS en OS. Deze resultaten zijn zeer veelbelovend, al zal toekomstig onderzoek de effectiviteit van de methode in grotere onderzoeksgroepen moeten bevestigen.

Geschreven door: Judith Cohen

Referentie: Bensch F, et al. Nature Medicine 2018;24:1852-8.

Lees hier meer testimonials van HCP-ers en adverteerders

Volg ons