Plantaardig dieet rijk aan soja vermindert hinderlijke menopauzesymptomen
Een nieuwe studie toont aan dat een plantaardig dieet rijk aan soja bij postmenopauzale vrouwen de matig tot hevige opvliegers met 84% vermindert, van bijna vijf per dag tot minder dan één per dag. Er werden geen hormoonmedicijnen of -extracten gebruikt. De Women's Study for the Alleviation of Vasomotor Symptoms (WAVS-studie) toont aan dat veranderingen in dieet veel krachtiger kunnen zijn voor de behandeling van opvliegers dan wetenschappers hadden gedacht.
De overgang is een natuurlijke periode in het leven van een vrouw. Het is de gehele periode rondom de laatste ongesteldheid (menopauze). De eierstokken produceren in de overgang steeds minder vrouwelijke hormonen (oestrogeen en progesteron) en 80% van de vrouwen heeft door deze hormonale veranderingen last van korte warmte-aanvallen; de opvliegers. Hormonale substitutietherapie (HST) is een van de behandelopties, maar wordt niet per se aangeraden. Bij HST neemt het risico op ernstige aandoeningen, zoals veneuze trombo-embolie of mammacarcinoom, namelijk toe waardoor systemisch toegediende oestrogenen (relatief) gecontra-indiceerd kunnen zijn.
Er was in de jaren 80 al ontdekt dat vrouwen in Japan die een meer plantaardig dieet
consumeerden zelden opvliegers hadden. Nadat ze in de laatste eeuw over gingen
op een westers dieet, meer vlees- en zuivelproducten, kwamen opvliegers in
Japan vaker voor. Dit suggereert dat het dieet een rol speelt.
Daarnaast is bekend dat sojabonen isoflavonen (phyto-oestrogenen of
plantaardige oestrogenen) bevatten. Soja-isoflavonen kunnen binden op de
oestrogeenreceptoren en daardoor de werking van oestrogenen nabootsen, oftewel beschermen
tegen opvliegers. Isoflavonen kunnen door darmbacteriën worden gemetaboliseerd
tot equol, wat een nog grotere oestrogene activiteit heeft. Een goede werking
van het microbioom hangt weer samen met het dieet. Studies, zoals die van
Setchell (2006), hebben ook aangetoond
dat vegetariërs meer equol produceren dan omnivoren.
De huidige studie had als hypothese dat een combinatie van een gezond, plantaardig dieet plus het regelmatig consumeren van sojabonen effectiever zou zijn tegen opvliegers dan een van beide alleen.
Onderzoek
38
postmenopauzale vrouwen (gemiddelde leeftijd van 54 jaar), met twee of meer
opvliegers per dag, werden willekeurig toegewezen aan ofwel de interventiegroep
– bestaande uit een vetarm, veganistisch dieet met een half kopje gekookte
sojabonen per dag – ofwel de controlegroep die twaalf weken lang geen enkele
verandering aanbracht in het dieet.
De studie is uitgevoerd ten tijde van de COVID-19 pandemie en alle gegevens
werden op afstand verzameld. Zo werd zowel frequentie als ernst van de
opvliegers geregistreerd aan de hand van real-time rapportage via een mobiele
applicatie welke werden bevestigd met elektronische vragenlijsten. Volgens de
onderzoekers is het gebruik van de mobiele applicatie om de vasomotorische
symptomen te meten handiger dan het meten van de huidrespons. Ook andere symptomen
werden elektronisch bijgehouden.
Resultaten
Het totale aantal opvliegers (inclusief de milde) daalde met 79% in de interventiegroep (p<0,001) ten opzichte van 49% in de controlegroep (p=0,002; between-group p=0,01). Het aantal matige tot ernstige opvliegers daalde met 84% in de interventiegroep (p<0,001) en 42% in de controlegroep (p=0,009; between-group p=0,013). Van nul tot twaalf weken, meldde 59% (10/17) van de deelnemers uit de interventiegroep dat ze vrij waren van matige en ernstige opvliegers (p=0,002). In de controlegroep was er geen verandering in deze laatste variabele (6% op elk tijdspunt; between-groep p=0,003). Andere symptomen, zoals seksuele en fysieke symptomen, verbeterden ook.
Conclusie
De combinatie
van een vetarm, veganistisch dieet en hele sojabonen werd geassocieerd met een
verminderde frequentie en ernst van opvliegers en een verbeterde
levenskwaliteit bij postmenopauzale vrouwen. Tijdens de studieperiode van 12
weken werd de meerderheid van de deelnemers van de interventiegroep vrij van
matige tot ernstige opvliegers.
Lange termijn bijwerkingen zijn niet bekend. In de toekomst kan verder onderzoek worden gedaan naar de relatieve rollen van
een plantaardig dieet en toevoeging van sojabonen, en de rol van dieet
geïnduceerde microbioom veranderingen in het metabolisme van isoflavonen.
Geschreven door:
Aurora van de Loo
1. Persbericht News-medical van 15 juli 2021.Plant-based diet rich in soy reduces troubling menopause symptoms by 84%. Verkregen via https://www.news-medical.net/news/20210715/Plant-based-diet-rich-in-soy-reduces-troubling-menopause-symptoms-by-8425.aspx, op [23-07-2021]
2. Barnard ND, Kahleova H, Holtz DN, Del Aguila F, Neola M, Crosby LM, et al. The Women's Study for the Alleviation of Vasomotor Symptoms (WAVS): a randomized, controlled trial of a plant-based diet and whole soybeans for postmenopausal women. Menopause 2021; https://doi.org/10.1097/GME.00000000000018123. Nederlandse Huisartsen Vereniging. NGG-standaard de overgang. Verkregen via https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-de-overgang, op [27-07-2021]
4. Setchell KD, Cole SJ. Method of defining equol-producer status and its frequency among vegetarians. J Nutr 2006; https://doi.org/10.1093/jn/136.8.2188