Het officiële MedZine Blog

Al langere tijd wordt vermoed dat obesitas op de kinderleeftijd predisponeert voor het ontwikkelen van astma; het zogeheten astma-obesitas fenotype. Een grote populatiestudie in Europa laat nu ook een omgekeerd verband zien: het lijkt alsof astma juist bijdraagt aan de obesitas epidemie. Of kan er gesproken worden van een nieuw fenotype? De resultaten van deze studie werden onlangs gepubliceerd in de European Respiratory Journal.

Onderzoekers uit tien landen, waaronder Nederlandse onderzoekers van het AMC, Erasmus MC, MUMC en UMCU, namen deel aan deze grootste populatiestudie tot nu toe naar de relatie tussen astma op de kinderleeftijd en obesitas. Data van 21.130 kinderen, geboren tussen 1990 en 2008, werden bestudeerd. De kinderen woonden in Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Italië, Spanje, Zweden, Engeland en Nederland.

Kinderen zonder obesitas, werden vanaf de leeftijd van 3-4 jaar gevolgd tot zij 8 jaar oud waren. Op het moment van inclusie in de studie werd de aan-/afwezigheid van een dokter’s diagnose van astma, piepen en allergische rinitis vastgesteld.

De kinderen met een diagnose astma hadden een significant hoger risico om obesitas te ontwikkelen dan die zonder de diagnose astma (HR 1,66; 95%BI 1,18 – 2,33). Kinderen met ‘actief’ astma (d.w.z. met een diagnose astma en piepen in de voorgaande 12 maanden) hadden een hoger risico voor het ontwikkelen van obesitas dan de kinderen zonder diagnose astma en piepen (HR 1,98; 95%BI 1,31 – 3,00). Persisterend piepen was geassocieerd met een toegenomen risico op het ontwikkelen van obesitas, vergeleken met de groep kinderen die nooit klachten van piepende ademhaling hadden (HR 1,51; 95%BI 1,08 – 2,09).

Wat betekenen deze gevonden associaties nu? De onderzoekers stellen, gezien de grootte van de onderzochte cohorten en de evidente associaties, dat het zeer goed mogelijk is dat astma predisponeert voor obesitas. Eerdere studies identificeerden 2 fenotypen van astma: dat van astma op de kinderleeftijd dat gecompliceerd wordt door obesitas, en dat van een late-onset astma dat juist ontstaat door obesitas. De onderzoekers weten nog niet goed wat het onderliggende mechanisme van de associaties en fenotypen is. Mogelijk is dit een combinatie van systemische inflammatie, adipokine dysregulatie en Chi311 waarden, met levensstijl-factoren: astmatische kinderen zijn geneigd minder actief te zijn en verstoorde slaappatronen te hebben. In de huidige studie kon dit niet verder opgehelderd worden. Wel zagen de onderzoekers een rol van medicatiegebruik (corticosteroïden) bij het ontwikkelen van obesitas. Gezien de consistentie en statistische significantie van de bevindingen in deze studie lijkt verder onderzoek, naar de factoren verantwoordelijk voor het ontwikkelen van obesitas bij astmatische kinderen, aangewezen; uiteindelijk kan dit hopelijk leiden tot beter maatwerk bij het voorkomen van obesitas bij deze specifieke groep.

Door: Judith Cohen

Bron: Contreras ZA et al. Does early-onset asthma increase childhood obesity risk? A pooled analysis of 16 European cohorts. Eur Respir J 2018; in press.

Link naar artikel