Stoppen met roken middel kan risico op cardiovasculair event vergroten
Varenicline
is – ook in Nederland – een vaak voorgeschreven hulpmiddel bij het stoppen met
roken, temeer omdat de stof effectiever is gebleken dan andere hulpmiddelen zoals
buproprion en nicotine-vervangende middelen. Er bestonden al vermoedens dat varenicline
geassocieerd was met ernstige bijeffecten, met name cardiovasculair en
neuropsychiatrisch van aard. Canadese onderzoekers bevestigen deze vermoedens
en publiceerden zojuist in de ‘Blue Journal’ (American Journal of Respiratory
and Critical Care Medicine) hun bevindingen van de veiligheid van varenicline
in een ‘real-world setting’.
Al eerder lieten meta-analyses van randomised controlled trials zien dat varenicline een verhoogd risico op cardiovasculaire en neuropsychiatrische events zou kunnen geven. Helaas waren deze studies niet conclusief, omdat het ze ontbrak aan statistische power.
Gershon et al verrichtten een risk interval studie met behulp van een gezondheidszorg database van de populatie in Ontario, Canada, welke representatief is voor een alledaagse multiculturele populatie. Nieuwe varenicline gebruikers werden gevolgd vanaf het jaar voorafgaand aan de start van varenicline tot aan het jaar erna. Cardiovasculaire events werden gedefinieerd als acuut myocardinfarct, instabiele angina pectoris, andere ischemische hartziekte of beroerte, hartfalen, hartritmestoornissen en perifeer vaatlijden. Neuropsychiatrische events werden gedefinieerd als automutilatie, depressieve of bipolaire stoornis, psychose, paniekaanval, stress-gerelateerde stoornis, insomnia, hallucinaties en agitatie/agressie.
De database van 13,3 miljoen inwoners bevatte 56.851 nieuwe varenicline gebruikers. In de periode dat deze gevolgd werden traden 6317 cardiovasculaire events op, en 10.041 neuropsychiatrische ziekenhuisopnames en eerste hulpbezoeken. De relatieve incidentie (RI) van een cardiovasculair event bleek 34% hoger in de eerste 12 weken na start van varenicline, dan in de periode erna (RI 1,34; 95%BI 1,25-1,44). Dit betrof overigens de gehele varenicline populatie. Een subanalyse met de mensen die geen historie hadden van cardiovasculaire events toonde een soortgelijk patroon: zij hadden een 12% hogere incidentie van cardiovasculaire events in de eerste 12 weken na start van varenicline. Voor neuropsychiatrische events werd niet een significante risicovergroting gezien bij gebruik van varenicline.
Uiteraard kent elke studieopzet zijn beperkingen, zo ook deze. De huidige resultaten zijn echter in een zeer grote representatieve populatie gevonden. De onderzoekers benadrukken dat zij niet de causaliteit hebben aangetoond dat varenicline daadwerkelijk cardiovasculaire events geeft. Wel lijkt het veilig om te stellen dat varenicline aantoonbaar een hoger risico geeft op het krijgen van een cardiovasculaire event, met name in de eerste 12 weken na start. Deze studie benadrukt het belang van een zeer grondige afweging van voordelen ten opzichte van de veiligheidsrisico’s van varenicline als hulpmiddel bij het stoppen met roken.
Bron: Gershon AS et al. Cardiovascular and neuropsychiatric events following varenicline use for smoking cessation. Am J Resp Crit Care Med 2017 [epub ahead of print]
Link: http://www.thoracic.org/about/newsroom/press-releases/resources/varenicline-and-cv-risk.pdf
Door: Judith Cohen