Het officiële MedZine Blog

Achtergrond bij het medisch nieuws

Verstoring in emotieverwerking bij schizofreniepatiënten kan sociale handicaps verklaren

Verstoring in emotieverwerking bij schizofreniepatiënten kan sociale handicaps verklaren

De gelijktijdige voorbewuste waarneming van zichtbare en hoorbare emoties is bij schizofreniepatiënten, in vergelijking met niet-schizofrene psychosepatiënten en gezonde mensen, verstoord. Dit verklaart deels waarom schizofreniepatiënten lijden aan waarnemingsstoornissen en last hebben van sociale handicaps. Dat toont psychiater dr. Sjakko de Jong aan in zijn proefschrift ‘Seeing Voices and Hearing Faces, Multisensory Emotion Perception in Schizophrenic and non-Schizophrenic Psychosis Patients’, te downloaden in YourThesis. De Jong promoveerde op 12 februari 2014 aan de Tilburg University.



De verstoring in de multisensorische emotieverwerking heeft te maken met de voorbewuste verwerking van emoties, dus de verwerking van emoties die plaats vindt voordat je bewuste cognitieve functies erbij betrokken zijn. “Wanneer je datgene dat je bij een persoon ziet en hoort als emotie niet kan integreren, dus voorbewust kan bewerken tot een emotiewaarneming, dan is het logisch dat er sprake kan zijn van scheve communicatie en waanbeelden”, vertelt De Jong.

Congruentie en incongruentie
De Jong onderzocht 150 proefpersonen, onderverdeeld in schizofreniepatiënten, niet-schizofrene psychosepatiënten en gezonde mensen, aan de hand van computergestuurde testen. De proefpersonen kregen tegelijkertijd een stemfragment met een emotie te horen en een foto van een acteur die een emotie uitbeeldde te zien. Vervolgens moesten zij aangeven welke emotie er in het audiofragment te horen was.
 
Bij gezonde mensen bleek, zoals verwacht, de integratie van de stem en de lichaamstaal goed te werken bij congruente gezichts- en stememoties (bijv. blije stem – blij gezicht). Met incongruente gezichts- en stememoties (bijv. blije stem – bang gezicht) bleken gezonde mensen meer moeite te hebben. Ditzelfde effect werd ook gevonden bij niet-schizofrene psychosepatiënten. “Schizofreniepatiënten weken echter af van deze twee groepen”, aldus De Jong. “Zij toonden even goed te zijn in de testen met incongruente gezichts- en stememoties, maar presteerde veel slechter bij congruente emoties.”

Bescherming tegen onbelangrijke prikkels

De Jong breidde de testen uit met extra prikkels zoals cijfertjes tussen de wenkbrauwen op de foto’s en piepjes tijdens de stemfragmenten. Nu moesten de proefpersonen niet alleen de stememotie aangeven, maar ook vragen beantwoorden over de cijfers of piepjes. De integratie van de gezichts- en stememoties bij gezonde patiënten nam hierdoor behoorlijk af, zoals eerder onderzoek van de Tilburg University al had aangetoond. Maar bij de schizofreniepatiënten was dit anders. De Jong: “Wij hebben laten zien dat bij schizofreniepatiënten deze integratie juist niet afnam. Het bleef gelijk aan de conditie zonder de extra aandachtspunten. Er waren zelfs condities waarin de integratie iets toenam. Het mechanisme dat gezonde mensen beschermt tegen (overmatige) verwerking van onbelangrijke prikkels, lijkt bij schizofreniepatiënten dus niet te werken.” Niet-schizofrene psychosepatiënten, zaten bij deze testen tussen de gezonde proefpersonen en schizofreniepatiënten in.

De koppeling van voorbewust en bewust
Vervolgens onderzocht De Jong de koppeling van de voorbewuste multisensorische emotieverwerking met de bewuste neuro- en sociale cognitie. “Ook hier bleek het bij schizofreniepatiënten anders te gaan dan bij gezonde mensen. Bij gezonde mensen bleken de drie domeinen voorspelbaar te zijn met een model waarbij ze sterk met elkaar verbonden waren. Wanneer iemand goed presteerde op het ene component, bleek hij ook goed te presteren op de anderen. Bij schizofreniepatiënten bleek echter dat de voorbewuste multisensorische emotieverwerking helemaal los stond van de bewuste neuro- en sociale cognitie. Dit is een verassend resultaat.” Verder onderzoek zal moeten uitwijzen waarom de multisensorische emotieverweking los staat van de andere twee domeinen.

Eerste aanwijzingen

Het explorerende onderzoek van De Jong heeft 10 jaar in beslag genomen, maar was volgens de psychiater zeker de moeite waard. De Jong: “Onze resultaten geven de eerste aanwijzingen voor hoe multisensorische emotieherkenningsproblemen kunnen uitmonden in foutieve opvattingen over anderen personen. Ik hoop dat dit een stimulans is voor meer onderzoek en het vergaren van diepere kennis zodat we op een gegeven moment behandelmethoden kunnen ontwikkelen waarmee deze problemen opgelost worden.”

Het volledige proefschrift van De Jong is te downloaden in de YourThesis app.

*Tijdens zijn promotietraject werd De Jong ondersteund door promotoren prof. dr. P.P.G. Hodiamont en prof. dr. B.L.M.F. de Gelder.

Lees hier meer testimonials van HCP-ers en adverteerders

Volg ons