Het officiële MedZine Blog

In het kader van Wereld Kankerdag 2015 sprak MedZine met prof. dr. Jan Schellens, internist in het Antoni Van Leeuwenhoekziekenhuis (AVL), over de laatste stand van zaken rondom kankerbestrijding. In april vorig jaar startte hij een onderzoek naar de effecten van combinatietherapie bij uitbehandelde darm- en longkankerpatiënten met een KRAS-mutatie. De resultaten tot nu toe zijn veelbelovend.

Schellens houdt zich bezig met onderzoek naar nieuwe middelen tegen kanker. Hij werkt nauw samen met prof. dr. René Bernards, onderzoeker in het laboratorium van het AVL. “We hebben op dit moment meerdere klinische onderzoeken lopen. Het onderzoek dat we bij patiënten doen komt voort uit het laboratoriumonderzoek dat we uitvoeren. Ik denk dat het de verdienste is geweest van Bernards dat wij veel meer te weten zijn gekomen over hoe we patiënten beter kunnen behandelen met combinatietherapie dan met enkelvoudige medicijnen.”

Therapie bij KRAS-mutaties

Eén van de projecten afkomstig uit de koker van het AVL is een combinatiepreparaat, effectief bij patiënten met darm- en longkanker met een zogenaamde KRAS-mutatie. Deze worden behandeld met een combinatie van twee middelen: een MEC-remmer, die eiwitten downstream van het gemuteerde KRAS aangrijpt, en een PAN-HER-remmer, die een aantal transmembraaneiwitten van de HER-familie aangrijpt. “Dat laatste middel is een vondst uit het lab van Bernards en is in het laboratorium en bij patiënten actief gebleken”, zegt Schellens. De klinische fase is nu ruim driekwart jaar verder en de deelnemende patiënten maken het naar omstandigheden goed: een onverwacht resultaat voor deze ziekte, waarbij de levensverwachting zeer slecht is. Inmiddels nemen er twintig patiënten deel aan de klinische trial. Schellens: “De activiteit die we nu hebben gezien is zó overtuigend, dat ik denk dat dit een kansrijke behandeling is voor deze specifieke patiëntengroep.”

Procedures

De weg naar een nieuwe behandelmethode is echter lang: om hem uiteindelijk toe te mogen passen in de klinische praktijk, hebben Schellens en zijn team allereerst nog één tot anderhalf jaar nodig om de optimale doses en behandelschema’s vast te stellen. Vervolgens moet de nieuwe behandeling worden vergeleken met de huidige behandeling. Naar verwachting zal dat nog twee jaar duren. “Daarna moet het dossier voldoende compleet zijn om het aan te bieden aan de registratieautoriteiten, zodat het kan worden  beoordeeld voor toelating als nieuwe standaardbehandeling voor deze patiëntengroep”, aldus Schellens.

PARP-remmers

Op dit moment lopen er in het AVL meerdere projecten voor nieuwe antikankermiddelen, gebaseerd op ideeën uit het eigen laboratorium. Klinisch onderzoek moet uiteindelijk uitwijzen of dat wat in het laboratorium wordt gevonden, ook veilig genoeg is als nieuwe behandeling. Schellens heeft een aantal klinische studies in voorbereiding, die op een termijn van enkele maanden tot een klein jaar uitgevoerd kunnen worden. Eén van die succesvolle concepten is de groep die de PARP-remmers genoemd wordt. “In dat onderzoek hebben wij als instituut actief bijgedragen aan het verzamelen van data bij patiënten om uiteindelijk een middel geregistreerd te krijgen.” Met succes: in november 2014 werd een PARP-remmer geregistreerd, die in de loop van dit jaar beschikbaar komt. Daarnaast wordt binnenkort een nieuwe studie gestart naar een andere toepassing van PARP-remmers. Schellens zegt trots: “Ik denk dat dit instituut leidend is geweest in dit onderzoek om tot dit punt in het traject te komen.”

MedZine plaatst het nieuws in perspectief met interviews en reacties van experts op dat wat er in de medische wereld speelt.