Het officiële MedZine Blog

Tijdens het BNR Zorgdebat ‘De zorgverzekeraar regeert’ op maandag 8 april, lagen de zorgverzekeraars zwaar onder vuur. Zorgverleners hebben nauwelijks vertrouwen in de zorgverzekeraars en vinden dat de zorgverzekeraars te veel de koers bepalen in de zorg. MedZine was erbij.

Het debat, dat plaatsvond in Utrecht, werd onder andere mogelijk gemaakt door de Vereniging van Artsen Automobilisten (VvAA). In 2012 boekten de negen zorgverzekeraars in Nederland gezamenlijk ruim één miljard euro winst. De vier grootste zorgverzekeraars (Achmea, CZ, Menzis, VGZ) hebben 90% van de markt in handen. In het veld nemen de zorgen toe over deze marktconcentratie, maar ook over de transparantie van de zorgverzekeraars en vrije artsenkeuze voor de patiënten. In het BNR Zorgdebat stond de vraag centraal of de macht van de zorgverzekeraar te groot is.

Positie zorgverzekeraar


Erno Kleijnenberg, bestuursvoorzitter van ONVZ Zorgverzekeraar, vindt dat de zorgverzekeraar niet tussen de behandelrelatie van arts en patiënt moet komen en hij benadrukt het belang van vrije artsenkeuze. Wim van der Meeren, bestuursvoorzitter van CZ, reageert dat CZ door het afsluiten van contracten juist de mogelijkheid biedt om naar goede artsen te gaan. Hij legt uit dat het probleem van te dure zorg opgelost moet worden en dat kwaliteit hierbij een belangrijke rol speelt.


Elien Peterse, apotheker in Hoogland, geeft aan dat zij moeilijk op kan tegen de macht van de zorgverzekeraar. “Half december valt een contract op de deurmat en 1 januari moet er bij het kruisje getekend zijn, onderhandeling is niet mogelijk”, aldus Peterse. “Ook het fuseren van apotheken helpt niet, want zelfs een ontwikkelde inkoopcombinatie van ongeveer 650 apotheken (een derde van de markt) kan geen vuist maken tegen de zorgverzekeraar. “
Wilna Wind, directeur van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF), vindt dat in het huidige zorgstelsel de zorgverzekeraars en de zorgverleners nog te veel regeren en dat er te weinig aandacht uitgaat naar de mening van de patiënt.

Indicatoren voor kwaliteit in de zorg


Uit het onderzoek ‘Indicatoren voor kwaliteit in de zorg’ van de Algemene Rekenkamer blijkt dat de kwaliteit in de zorg niet altijd goed aantoonbaar is voor patiënten en zorgverzekeraars. “Er moet een filter in de zorg, die rommel van rotzooi kan scheiden, alleen de kennis voor een dergelijk filter is op dit moment nog onvoldoende. Maar er breekt een opstond in dit land uit als de restitutiepolis vervalt”, aldus Wind.


Bart Meijman, huisarts en voorzitter van de Huisartsenkring Amsterdam/Almere, vindt dat de zorgverzekeraars een dwingend karakter hebben, iets dat hij dagelijks ervaart in zijn praktijk waar hij van Achmea bij een plusmodule verplicht gezondheidsfilms moet tonen. “Het rendement van deze filmpjes is totaal niet aangetoond, maar de zorgverzekeraar heeft de illusie dat dit effect heeft op het gezondheidsgedrag van de patiënt”, aldus Meijman. Van Meeren reageert hierop dat CZ “niet zo ontzettend commercieel is”.

Imago zorgverzekeraar


Joop Hendriks, bestuursvoorzitter van het Bronovo ziekenhuis in Den Haag, sluit zich aan bij de stelling dat de zorgverzekeraar dringend een nieuw imago nodig heeft. “Als je zegt dat je 300 miljoen euro bespaart en 1 miljard winst hebt gemaakt, dan ben je je consument kwijt”, aldus Hendriks. “De gesprekken met zorgverleners gaan primair over geld en niet over kwaliteit.”
Roger van Boxtel, bestuursvoorzitter van Menzis, legt uit dat de zorgverzekeraar een coöperatie zonder winstoogmerk is en dat 97% van het premiegeld naar de zorg van de patiënt gaat. “De 3% gaat naar kosten van de zorgverzekeraar en daarnaast zijn wij het naar de Nederlandse bank toe verplicht om te laten zien dat wij een gezond bedrijf zijn”, aldus Van Boxtel. “Een zorgverzekering verschilt van andere verzekeringen, omdat wij ook een zorgplicht hebben. We kopen in op kwaliteit en op prijs.”

Inzicht in geldstromen zorgverzekeraars


Edwin Brugman, directeur Kennismanagement en Netwerken bij VvAA, vindt de transparantie van de zorgverzekeraars onvoldoende. “Het zijn allemaal grote bedragen, maar inzicht in de cijfers is erg lastig. De jaarverslagen zijn erg onduidelijk. En de zorgverzekeraars blijken andere kosten te verantwoorden dan zorgkosten. De premie gaat omlaag, maar ze vergeten hierbij te vermelden dan het eigen risico met 140 euro omhoog gaat. Verder blijkt dat er 353 miljoen euro aan acquisitiekosten worden gemaakt. Op één miljoen overstappers betekent dat dus 353 euro per verzekerde“, vertelt Brugman. Meijman benadrukt daarnaast dat het niet alleen gaat om financiële transparantie, maar ook om transparantie in de kwaliteitscijfers en in de manier waarop de zorgverzekeraar kiest.


André Rouvoet, voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, bevestigde ten slotte dat het niet eenvoudig is om inzicht te krijgen in de cijfers van zorgverzekeraars, maar hij stelt dat het beleid wel transparant is. “En niemand mag het de zorgverzekeraars kwalijk nemen dat zij hun wettelijke taak als regisseur in de zorg serieus nemen. We roepen onze leden en alle andere partijen uiteraard op om ons kritisch te blijven volgen, maar niet uit een diep geworteld en ongefundeerd wantrouwen”, aldus Rouvoet.