Het officiële MedZine Blog

Als neurologen worden wij geacht om alles van het zenuwstelsel te weten en dienen wij alle perifere zenuwen bij naam te weten. Ook behoort het tot ons repertoire om een zenuwbeschadiging te herkennen. Welke neuroloog heeft er bijvoorbeeld niet van de nervus vidianus gehoord, of de nervus cluneus? 

Voorts moeten we ook neuropathische pijn ten gevolge van een specifieke neuropathie kunnen behandelen. Neem nu de pudendus neuralgie. Deze patiënten lopen vaak al lang rond met ernstige pijn en schamen zich voor de locatie van de pijn. Het is een aandoening die we niet vaak zien en het is dan ook de vraag hoe we deze herkennen. En hoe kunnen we deze neuropathie eigenlijk het beste behandelen?

Kliniek:
Om deze neuropathie te diagnosticeren maak ik zelf gebruik van de Nantes criteria. De pijn bevindt zich in het genitale gebied en wordt meestal uitgelokt door zitten, patiënten worden meestal niet wakker van de pijn en de pijn neemt af bij een diagnostisch pudendusblok. Vaak klagen patiënten over een corpus alienum gevoel (anaal of vaginaal), en kan de pijn worden uitgelokt door de stoelgang.  Een bekende oorzaak is de drukneuropathie van de nervus dorsalis bij wedstrijdfietsers ten gevolge van het zadel (bij het kanaal van Alcock).

Diagnose:
De diagnose kan gesteld worden op basis van de kliniek. Een proefblok kan de diagnose echter verder ondersteunen evenals het klinisch neurofysiologische onderzoek bij nullipara en bij mannen. 

Pudendo-anaalreflex:
Bij het lichamelijk onderzoek verricht ik zelf de pudendo-anaalreflex (PAR), maar ik vraag mij altijd af wat de waarde van dit onderzoek is.  Er bestaat overigens ook een klinisch neurofysiologische variant  van de PAR. Een afwijking/vertraging in deze respons kan duiden op een laesie van de nervus pudendus, dan wel de conus of de sacrale wortels. 

Behandeling:
Uit ervaring weet ik dat de behandeling vaak moeizaam is.  Meestal begin ik met een diagnostisch blok, indien dit effect heeft probeer ik een behandeling middels PRF (gepulseerde radiofrequente laesie). De  nervus pudendus is in principe middels echo makkelijk te benaderen bij het kanaal van Alcock (net lateraal van het sacrum bij de onderste begrenzing van de musculus piriformis).  Indien dit geen effect heeft kan neuropathische pijnstilling gestart worden.

Schaamtevol of schaamtevrij?
Tenslotte kan het verstandig zijn aandacht te besteden aan het specifiek 'schaamtevolle' aspect van deze neuropathie. De neuropathische pijn manifesteert zich toevallig in de schaamstreek, maar dit zou geen reden moeten zijn voor extra psychische belasting. Dat de spreekkamer van de neuroloog altijd een schaamtevrije zone moge zijn!

Dr. Brigitte Brouwer is neuroloog in het Maastricht UMC+ en lid van de Nederlandse Werkgroep Pijn (NWP), een subvereniging van Nederlandse Vereniging voor Neurologie. De NWP stelt zich ten doelt om de kennis over chronische pijn bij  artsen in opleiding te verbreden.

Bent u werkzaam in de gezondheidszorg en heeft u een scherpe pen? Dan zijn wij op zoek naar u! Kijk hier voor meer informatie.