Het officiële MedZine Blog

Sinds 2007 worden veel mensen met chronische pijnklachten in Nederland door fysiotherapeuten steeds vaker behandeld met behulp van zogenaamde “Dry Needling” (DN) methode. Het wordt door zorgverzekeraars volledig vergoed als “normale” fysiotherapie en wordt vooral ingezet bij myofaciaal syndromen en fibromyalgie.

Hoe het begon

De behandeling is in de jaren ‘70 bedacht door C. Chan Gunn, een Maleisische huisarts. Hij combineerde acupunctuur en intramusculaire injecties en prikte in de zogenaamde “tenderpoints en triggerpoints”.

Het werking mechanisme en triggerpoints

Het idee is dat door een naald in een triggerpoint te prikken er ter plaatse stofjes vrijkomen, die de ontstekingsreacties remmen waardoor een plaatselijke “vicieuze pijncirkel” verholpen wordt. Dit zou dierexperimenteel (bij konijnen?) bevestigd zijn, maar het is onzeker of het onderzoek wel echt in triggerpoints gedaan is. Deze zijn namelijk bij mensen al nauwelijks te vinden. Zitten diep in de spieren en zijn niet groter dan een rijstkorrel. Eigenlijk is er ter plaatse ook nooit een anatomische afwijking aangetoond. In 1992 werd door de 4 grondleggers van de DN een vergelijking van de locatie van triggerpoints gedaan bij 8 myofaciaal syndroom- en 7 fibromyalgie patiënten en 8 gezonde personen. Het opsporen bleek een ramp wat door hen werd verklaard door het ontbreken van die anatomische afwijkingen.

Hoe gaat een behandeling in zijn werk?

Aanvankelijk werden bij de behandelingen wel injecties met een lokaal anestheticum toegediend maar in de westerse wereld mogen invasieve behandelingen alleen door artsen gedaan worden. Men heeft daarom andere methoden bedacht: ultrasound-, laser-, magneten-, warmte-, kou-, elektrische- én manuele stimulatie, maar uiteindelijk bleek DN alleen eigenlijk even effectief te zijn. Bij wijze van spreken dan natuurlijk, want veel bewijs is er niet.

Studies over DN

Studies zijn steeds lastig wegens het ontbreken van anatomische afwijkingen en de moeizame blindering en grote placebo-effecten. De eerste meta-analyse concludeerde voorzichtig dat er mogelijk wel enig effect van DN was bij pijn in het bovenlichaam, maar botox- en lidocaïnebehandelingen waren toch beter. Noch acupunctuur, noch DN bleken bij lage rugklachten van meerwaarde en ook werd aangetoond dat DN niet werkzaam is tegen onder andere rimpels, littekenweefsel, langdurige schouderklachten, tennisellebogen en artritis.

Een door behandelaars graag geciteerd overzichtsartikel van 69 artikelen concludeerde dat het effect weliswaar niet significant was, maar wel een trend in een goede richting toonde. De laatste meta-analyse uit 2016 was echter zonneklaar. Geconcludeerd werd dat er eigenlijk geen enkele ondersteuning gegeven kon worden voor een effect en daarom dus ook niet voor de brede toepassing van DN.

De conclusie

Al met al denk ik dat het antwoord op bovenstaande vraag dus afdoende onderzocht is en ontkennend beantwoord moet worden. DN kan gelukkig verder ook niet veel kwaad en dat is dan toch maar weer mooi meegenomen!

Willem Oerlemans is neuroloog in Meander Medisch Centrum in Amersfoort en lid van de Nederlandse Werkgroep Pijn (NWP), een commissie van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie. De NWP stelt zich ten doel de kennis over chronische pijn bij alle artsen te vergroten.