Het officiële MedZine Blog

“We kunnen niet meer zeggen dat één dieet voor iedereen werkt. De verandering die je nu veel ziet op het gebied van medicatie van algemeen naar personalised medicine, zie je ook bij diëten”, aldus diëtiste, promovendus en voormalig voorzitter van de Stichting Diabetes and Nutrition (DNO) Kirsten Berk. Naar aanleiding van haar boeiende lezing tijdens het Landelijk Diabetes Congres op 4 oktober 2013 vroeg MedZine naar haar visie over voeding.

Als diëtiste gespecialiseerd in de rol van voeding bij diabetes is Berk werkzaam in het Erasmus Medisch Centrum op het Diabetesplein van de afdeling inwendige geneeskunde. Twee dagen in de week draait zij haar diabetespoli en helpt volwassenen met diabetes met de preventie en behandeling van complicaties. Tijdens haar overige twee werkdagen houdt zij zich bezig met haar promotieonderzoek.

Langzame wetenschap
“Voeding is lastig te onderzoeken. Maar dat maakt het juist leuk”, vertelt Berk enthousiast tijdens ons gesprek. “Als je een onderzoek doet naar voeding, dan moet je een specifieke voedingsstof, een heel specifiek samengesteld product of een strikt omschreven dieet gebruiken. Dat is vaak al lastig genoeg. Wanneer dat getest en goedgekeurd is, moet je dat in de praktijk op exact dezelfde wijze gebruiken als tijdens het onderzoek om het gewenste effect te bereiken, en dat is in de dagelijkse praktijk vaak moeilijk. Dat maakt onderzoek naar voeding lastiger dan bijvoorbeeld onderzoek naar een bepaald soort medicatie.”

De voedingswetenschap is ook een langzame wetenschap, vertelt de promovenda. Je kan immers geen patent leggen op een bepaald soort voedingsmiddel of stof. “Ook hier zit een duidelijk verschil met de wetenschap op het gebied van medicatie”, vertelt Berk. “In dat gebied zit veel geld en dus haast om dingen te veranderen en te ontdekken.”

Promotieonderzoek
Berk merkte op haar poli dat veel diabetespatiënten met gewichtsreductie naar aanleiding van een dieet na een aantal maanden of jaren weer terug bij af bij haar kwamen. Zij vroeg zich af of een andere nabehandeling dan de usual care positieve gevolgen op de lange termijn zou hebben. Om die reden is Berk drie jaar geleden met haar promotieonderzoek gestart. “Eerst geven we mensen gecontroleerd een very low calorie dieet. Wanneer zij een gewichtsreductie van meer dan 5 procent hebben, worden zij gerandomiseerd naar de usual care groep of de groep waarbij wij gebruik maken van een cognitieve gedragstherapie in combinatie  met problem solving therapy en proactive coping.”

Berk volgt de diabetespatiënten uit de studie twee jaar lang en controleert hun lab- en psychologische waarden. Over anderhalf jaar is de laatste groep klaar met het onderzoek. Berk gaat dan zo snel mogelijk aan de analyse beginnen en hoopt met enkele verrassende resultaten te kunnen komen.

Meegaan met patiënt
In het kader van de gedragsverandering geeft Berk ook aan dat zij het belangrijk vindt om mee te gaan in de gedachtegang van de patiënt. “Patiënten komen vaak met een bepaald dieet naar mij toe. Bijvoorbeeld iets dat zij in de media gezien hebben. Ik ga daar dan mee aan de slag, want daar zit hun motivatie. Uiteraard kan ik het modedieet iets aanpassen om het volwaardig te maken en passend binnen het ziektebeeld van de patiënt. Diëtiek is voor een groot deel wetenschap, maar voor een nog groter deel psychologie. Voor een positieve verandering op de lange termijn is een gedragsverandering nodig. En dat kan niet zonder motivatie”, aldus Berk.

Volgens Berk is er dan ook niet één dieet het beste dieet. “Er zijn diëtisten die heilig geloven in één bepaald dieet. Maar ik geloof niet in een Heilige Graal. Of een dieet past bij een patiënt hangt af van verschillende factoren, onder andere de fysieke gesteldheid, de complicaties en vooral ook de motivatie van mensen.”

Bron: Eigen redactie