Het officiële MedZine Blog

Bij kankerpatiënten met ver gevorderde melanomen bij wie huidige therapieën niet werken, zou in de toekomst een op maat gemaakt antikankervaccin uitkomst kunnen bieden. In een eerste test met drie melanoompatiënten zijn met gepersonaliseerde immunotherapieën goede resultaten geboekt. De entstof versterkt en verbreedt de T-celrespons tegen de kankercellen, laten de Amerikaanse onderzoekers weten in Science Express.

Het vaccin werkt door de herkenning van patiëntspecifieke kankereiwitten. Om deze op te sporen onderzochten de wetenschappers geresecteerd melanoomweefsel op aanwezige puntmutaties, waardoor proteïnen met één veranderd aminozuur worden geproduceerd. Huidtumoren hebben gemiddeld rond vijfhonderd van dit soort mutaties die onder andere veroorzaakt worden door UV-licht. Per patiënt werden zeven gemuteerde eiwitten uitgezocht  en blootgesteld aan dendritische immuuncellen, gefilterd uit bloed van dezelfde patiënt. Nadat de dendrieten de kankerspecifieke antigenen hadden opgenomen, werden ze teruggespoten in de melanoompatiënten om de rest van het immuunsysteem te activeren.

Bloedonderzoek voor en na de behandeling wees uit dat de gebruikte tumorantigenen een uitgebreide afweerreactie. “Dit zijn voorlopige resultaten, maar we denken dat de vaccins therapeutisch potentieel hebben door de opmerkelijke breedte en diversiteit van de T-celrespons”, aldus een van de auteurs, dr. Gerald Linette, oncoloog aan de Washington University, die de klinische studies leidt. Ook hadden de melanoompatiënten geen last van bijwerkingen.

Eerdere pogingen om een immuunreactie tegen melanomen op te wekken, waren gebaseerd op de herkenning van ‘gewone’ proteïnen die in verhoogde aantallen op kankercellen aanwezig zijn. Omdat dezelfde eiwitten in gezonde cellen voorkomen, zijn deze vaccins niet heel specifiek. Bovendien heeft het menselijk lichaam een beschermingsmechanisme dat immuuncellen uitschakelt die lichaamseigen stoffen herkennen. De persoonlijke vaccins werken echter alleen tegen tumorspecifieke eiwitten die als lichaamsvreemd worden herkend. Hierdoor zijn ze effectiever dan de oude middelen.

Bronnen: Eurekalert en Science Express

MedZine schrijft twee keer per week over spraakmakende wetenschap.