Verstoorde verbinding tussen organellen bij obesitas kan diabetes veroorzaken
Wetenschappers van de Harvard School of Public Health hebben een nieuw mechanisme ontdekt dat medeverantwoordelijk is voor een verstoorde stofwisseling bij obesitas. In hun artikel, dat onlangs is verschenen in Nature Medicine, schrijven de auteurs over een proces in levercellen van obese muizen dat kan leiden tot insulineresistentie en diabetes.
Hoe obesitas de ontwikkeling van diabetes type 2 bevordert, was tot nu toe nog niet duidelijk. Volgens Gökhan Hotamisligil, hoofdauteur van het artikel, vindt één van die processen plaats in de lever. “De metabole stress die wordt opgewekt bij obesitas zorgt voor structurele veranderingen in levercellen, waardoor ze minder goed werken.” Dat veroorzaakt uiteindelijk insulineresistentie en diabetes.
De onderzoekers kwamen tot deze conclusie na het onderzoeken van duizenden levercellen, afkomstig van zowel obese als gezonde muizen. Met onder andere een elektronenmicroscoop telden ze het aantal contactpunten tussen het endoplasmatisch reticulum (ER) en de mitochondriën, twee soorten organellen. Bij obese muizen telden de onderzoekers een significant hoger aantal van dit soort verbindingen, vergeleken met gezonde muizen.
De verbindingen tussen ER en mitochondria zijn in de levercellen nodig voor het functioneren van beide organellen: ze zorgen voor de toevoer van calciumionen naar het mitochondrium. Een toename in het aantal verbindingen zorgt echter voor een overmaat aan calcium, met als gevolg mitochondriële stress en een verstoord metabolisme.
Hotamisligil en collega’s leverden bewijs voor hun theorie door in gezonde muizen met een synthetisch molecuul de afstand tussen de twee organellen te verkleinen en daarmee de toevoer van calciumionen naar de mitochondria te verhogen. Dit verstoorde de stofwisseling, waardoor de muizen gevoeliger werden voor insulineresistentie en diabetes type 2, geïnduceerd door voedsel met een hoog vetgehalte.
In de toekomst hopen de auteurs dit proces om te kunnen draaien: door bij obese muizen het aantal verbindingen tussen het ER en de mitochondria te normaliseren zou in theorie de mitochondriële stress ingeperkt kunnen worden. Dat zou een mogelijkheid kunnen bieden voor de ontwikkeling van een medicijn waarmee insulineresistentie en diabetes type 2 kan worden behandeld bij mensen.
Bron: Nature Medicine.
MedZine schrijft twee keer per week over spraakmakende wetenschap.